Yetişkinlerin öz şefkat, bağlanma stilleri ve psikolojik iyi oluş özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Son yıllarda kişinin acı veren durumlar karşısında kendisini şefkatle kucaklayabilmesi, kendisini olduğu gibi kabul edebilmesi, bireylerin psikolojik iyi oluş düzeylerini etkileyen bireysel ve çevresel faktörler, bireylerin bebeklik dönemlerinde bakım veren kişi ile (genellikle anne) ile kurmuş oldukları bağlanma stillerinin yetişkinlikte de bir takım özellikleri etkilemesinin anlaşılması önem kazanmıştır. Bireylerin kendisiyle olan ilişkisi, kendisini nasıl gördüğü, nasıl hissettiği, kendiyle ilgili olan tutumu kişinin tüm hayatını etkilediği düşünülmektedir. Bu açıdan bakıldığında acı veren durumlar karşısında kendisine şefkatle yaklaşabilen bireylerin kendini olduğu gibi kabul edebilen ve kendisini yargılamadan, suçlamadan anlamaya çalışmalarının psikolojik iyi oluşları üze-rinde etkili olabileceği düşünülmektedir. Aynı zamanda bireylerin çocukluk dönemlerindeki anne-baba tutumları, anne ile kurmuş oldukları bağ gibi çocukluk dönemi yaşantılarının da bireylerin öz şefkat ve psikolojik iyi oluş düzeyleri üzerinde etkili olduğu düşünülmektedir. Bu noktadan hareketle hazırlanan çalışmanın amacı yetişkinlerin öz şefkat, bağlanma stilleri ve psikolojik iyi oluş özelliklerinin incelenmesini ortaya koymaktır. Araştırma 346 kişilik örneklem üzerinden Öz Şefkat Ölçeği, İlişki Ölçekleri Anketi ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği kullanımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre yetişkinlerin öz şefkat düzeyleri arttıkça psikolojik iyi oluş düzeyleri de artmaktadır. Psikolojik iyi oluş öz sevecenlik, paylaşımların bilincinde olma ve bilinçlilik düzeyini artırırken; öz yargılama, izolasyon ve aşırı özdeşleşmeyi azaltmaktadır. Araştırmadan elde edilen bir diğer bulguya göre bireylerin öz şefkat düzeyleri arttıkça saplantılı bağlanma stilleri de artmaktadır. Ayrıca bireylerin öz yargılama düzeyleri arttıkça saplantılı bağlanma ve kayıtsız bağlanma stilleri azalmaktadır. İzolasyon düzeyleri arttıkça korkulu bağlanma ve saplantılı bağlanma stilleri azalmaktadır. Bununla birlikte medeni durumu evli olan bireylerin izolasyon düzeyleri medeni durumu bekar ve boşanmış bireylere göre daha yüksektir. Çocukluk dönemlerinde demokratik bir anne baba tutumuna sahip olmak öz şefkati artırırken, suçlayıcı ve tutarsız anne baba tutumu öz şefkati azaltmaktadır. Çocukluk dönemlerinde demokratik bir anne baba tutumuna sahip olmak psikolojik iyi oluşu artırırken, tutarsız anne baba tutumu psikolojik iyi oluşu azaltmaktadır. Araştırmadan elde edilen bir diğer bulguya göre ise çocukluk dönemle-rinde duygusal veya fiziksel şiddete maruz kalan katılımcıların öz şefkat düzeyleri ve psikolojik iyi oluş düzeyleri düşüktür.

In recent years, individuals' embracing himself or herself by compassion when encountered in painful situations and taking something as it comes, individual and environmental factors effecting individuals' psychological well-being levels and also comprehending the effects on some features of attachment styles of individuals on adulthood stage with the people-those are mostly mothers who cared for these individuals' babyhood has became more and more important. It is considered that the relation of individuals with themselves and how they perceive and feel themselves and the attitude attached to himself or herself has been effecting entire of individuals' lives. Accordingly, it has been thought that individuals' effort for trying to comp-rehend themselves without judging or blaming on themselves but taking themselves as it comes by means of capability of treating themselves with compassion when encountered with a painful situation may have an effect on psychological well-being. Furthermore, it has been considered that lives of childhood period such as parents' attitudes during the period and connection established with mother has influence on individuals' self compassion and psychological well-being levels. Within this term, the aim of this study is to put forward an analysis regarding to self-compassion, attachment styles and psychological well-being features. The research constituted of sample of 346 participants has been made by means of usage of Self-Compassion Scale, Survey of Relation Scales and Psychological Well-Being Scale. According to datas determined from the research, as the levels of adults' self-compassion increase, levels of psychological well-being also increase. Though psychological well-being raises self-tenderness, awareness of shareness and the level of awareness; it reduces self-judgement, isolation and over identification. In terms of another data determined from the research, as individuals' self-compassion levels increase, preoccupied attachment styles increase, too. Moreover, as self-judgement levels of individuals increase, styles of preoccupied attachment and dismissive avoidant decrease. As isolation levels increase, individuals' fearful attachment and preoccupied attachment styles decrease. Besides, it has been determined that levels of isolation of individuals whose marital status are married are higher than the levels of bachelor and divorced indi-viduals. Although having a democratic parent attitude towards child during his or her childhood period increases self-compassion, accusative and inconsistent parent attitude decreases self-compassion. Though having a democratic parent attitude during childhood period increases psychological well-being, incoherent attitude of parent decreases psychological well-being. According to another data gained from the research, participants who have been exposed to emotional or physical violence during their childhood periods are low in levels of self-compassion and psychological well-being.