Kanserli çocukların otomatik düşünceleri ile duygusal ve davranışsal sorunları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Çağımız, sağlık alanının ve insanımızın en büyük ve devam eden problemlerinden biri kanserdir. Kanser, bir grup anormal hücrenin normal hücre bölünmesi kurallarını reddedip kontrolsüz bir biçimde bölündüğü ve büyüdüğü bir hastalıktır. Normal hücreler; hücre bölünmesi, başka bir hücreye ayrılması ya da ölmesi gibi işleyişleri için sürekli olarak sinyal alırlar. Kanser hücreleri ise bu uyaranların aksine işleyişleri için bir otonomi geliştirip, kontrolsüz büyüme ve çoğalmaya başlarlar. Kanser hücrelerinin bu çoğalmalarının devam edip yayılmalarının önüne geçilmezse, sonuç ölümcül olabilir. Kanser, hücrelerin denetimsiz bir şekilde belirginleşmesi ve sıradan olmayan bir tarzda yayılmasıyla beraber karakterize olmuş hastalıklar kümesini açıklamakta ve sağlık sorunları kategorisinde dünyada çok önemli bir durum teşkil etmektedir. Kanserli bireylerde maruz kaldıkları fiziksel ve duygusal değişimler sonucunda kendileriyle, çevresiyle ve dünyayı algılamasıyla ilgili otomatik düşünceler oluşabilir. Temel inanç ve ara inançların sonucunda oluşan otomatik düşünceler, bilişsel kuramın başlıca kavramları arasında yer almaktadır. Günümüz insanlarının hemen hepsi giderek karmaşıklaşan toplum içinde problem çözmeye yönelik birçok durumla karşı karşıya kalmaktadırlar. Kişilerin koşulları, ihtiyaçları ve beklentilerine göre değişiklik gösteren problem kavramı çok geniş kapsamlıdır. Bireylerin hayat deneyimleri ile devam eden değişikliklerle birlikte ilerlemenin yarattığı tabii güçlüklerle kendini gösteren olumsuz reaksiyonlara uyum ve davranış problemleri tanımlaması yapılmaktadır. Amaç: Yapılan bu çalışmanın amacı kanserli çocukların otomatik düşünceleri ile duygusal ve davranışsal sorunları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmamızda çocukların otomatik düşüncelerini, duygularını davranışlarını etkileyebilecek bazı demografik değişkenlere göre incelenecektir. Yöntem: Bu araştırma ilişkisel tarama modeli baz alınarak uygulanmıştır. Örneklem seçimi basit-rastgele örneklem seçimi türüne göre yapılmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul'da yaşayan 8-12 yaş aralığındaki çocuklardan oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise istanbul'da yaşayan 8-12 yaş aralığındaki 50 sağlıklı çocuk ile devlet hastanelerinde tedavi gören 50 kanser tanısı almış çocuktan meydana gelmektedir. Tüm katılımcılar araştırma hakkında katılımcı kabul etiklerine dair aydınlatılmış ve onayı alınmıştır. Katılımcılara kişisel bilgi formu, çocukların otomatik düşünceleri ölçeği, güçler ve güçlükler anketi uygulanmıştır. Çalışma verileri İstanbul'da 50 sağlıklı çocuk ve İstanbul'da tedavi gören, yaş aralığı açısından örneklem ile eşleşen 50 kanser tanısı almış denekten oluşmuştur. Araştırma veri toplama süreci Ağustos 2019 – Ekim 2019 tarihleri arasındadır. Katılımcı olma kriterleri; 8-12 yaş arası ve kontrol grubu içinde kanser tanısı almış çocuk bireyler olarak belirlenmiştir. Veri toplama süreci her bir katılımcı için 15 dakika sürmüştür. Bulgular: Örneklem grubunun güçler ve güçlükler anketinden almış oldukları puanlar arasında anlamlı bir farklılaşma olduğu görülmektedir. Hasta olan grubun güç ve güçlükler anketinden ve duygusal sorunlar alt boyutundan aldıkları puanın hasta olmayan gruba göre daha fazla olduğu sonucu elde edilmiştir. Örneklem grubunun çocuklarda otomatik düşünceler ve alt boyutlarından almış oldukları puanlarda anlamlı farklılaşma olduğu görülmektedir. Hasta olan grubu otomatik düşünceleri ve alt boyutları olan kişisel başarısızlık, düşmanlık, fiziksel ve sosyal tehdidin yüksek olduğu sonucu elde edilmiştir. Güçler ve Güçlükler Anketi toplam puanı ile Çocuklarda Otomatik Düşünceler ve alt botutu olan kişisel başarısızlık, fiziksel tehdit, sosyal tehdit, arasında zayıf düzeyde ve pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Katılımcıların cinsiyet değişkenine göre güçler ve güçlükler ölçeği ve alt boyutu dikkat eksikliği, akran sorunlarında anlamlı farklılık elde edilmiştir. Erkeklerin kızlara oranla daha yüksek puan aldıkları görülmektedir.

One of the biggest and continuing problems of our age, health field and people is cancer. Cancer is a disease in which a group of abnormal cells deny the rules of normal cell division and divide and grow uncontrollably. Normal cells; cell division, separation or death to another cell. In contrast to these stimuli, cancer cells develop an autonomy for their functioning and begin to grow and grow uncontrolled. If the proliferation and proliferation of cancer cells is not prevented, the result can be fatal. Cancer describes the cluster of diseases characterized by the uncontrolled manifestation and uncommon spread of cells and is a very important situation in the world in the category of health problems. As a result of the physical and emotional changes they are exposed to, people with cancer may have automatic thoughts about themselves, their environment and their perception of the world. Automatic thoughts that are the result of basic beliefs and intermediate beliefs are among the main concepts of cognitive theory. Almost all of today's people are faced with many problem-solving situations in an increasingly complex society. The concept of the problem, which varies according to the conditions, needs and expectations of the people, is very comprehensive. Adaptation and behavioral problems are defined in the negative reactions that are manifested by the natural difficulties of progress and the ongoing changes with the life experiences of individuals. Aim: The aim of this study is to investigate the relationship between automatic thoughts and emotional and behavioral problems of children with cancer. In our study, automatic thoughts, feelings and behaviors of children will be examined according to some demographic variables. Method: This research was applied based on relational survey model. Sample selection was made according to simple-random sample selection type. The population of the study consisted of children aged 8-12 living in Istanbul. The sample of the study consists of 50 healthy children between the ages of 8-12 living in Istanbul and 50 children diagnosed with cancer treated in public hospitals. All participants were informed about the research ethics and accepted. Personal information form, children's automatic thoughts scale, powers and difficulties questionnaire were applied to the participants. The study data consisted of 50 healthy children in Istanbul and 50 subjects who were treated in Istanbul and diagnosed with cancer in the age range matched to the sample. The research data collection process is between August 2019 - October 2019. The criteria for being a participant are; Children between the ages of 8-12 and diagnosed as cancer in the control group. The data collection process took 15 minutes for each participant. Results: It is seen that there is a significant difference between the scores of the sample group obtained from the powers and difficulties questionnaire. It was concluded that the scores of the patient group from the power and difficulties questionnaire and the emotional problems sub-dimension were higher than the non-patient group. It was seen that there was a significant difference in the scores obtained from the automatic thoughts and sub-dimensions of the sample group in children. The patient group was found to have a high level of personal failure, hostility, physical and social threat with automatic thoughts and sub-dimensions. A weak and positive correlation was found between the Powers and Difficulties Questionnaire total score, and Automatic Thoughts in Children and personal failure, physical threat, social threat, and lower botoot. Significant differences were found in the power and difficulties scale and sub-dimension attention deficit and peer problems according to the gender variable of the participants. It is seen that boys score higher than girls.