Entelektüel sermaye ve inovasyonun çalışan performansına etkisi: Havacılık sektörü örneği

Abstract

Bu çalışmanın gayesi; havayolu işletmelerinde entelektüel sermaye ve inovasyonun çalışan performansına etkilerini ortaya koymaktır. İşletmelerin rekabet savaşlarında, başarılı olmaları için ön koşul olan maddi olmayan varlıkların önemi, her geçen gün daha da artmaktadır. Zeka, bilgi, deneyim, yaratıcılık, enformasyon, hayal, iletişim ve etkileşim ile zenginlik üreten bilgi olarak ifade edilebilen entelektüel sermaye, yeni dünyanın elle tutulamayan, gözle görülemeyen, yükselen değeridir. Entelektüel sermaye; entelektüel mülkiyet sermayesi, insan merkezli varlıklar, pazar varlıkları ve alt yapı varlıkları olmak üzere dört bileşenden meydana gelmektedir. Bilgi toplumunu meydana getiren işletmelerin entelektüel sermayeleri, finansal ve fiziksel sermayeleri ile karşılaştırıldığında, entelektüel sermayenin daha fazla değer yarattığı görülmektedir. İnsan, iş süreçlerinin temelindeki en önemli faktör olarak hakkı olan değeri almaktadır. Teknolojik alanda da sürekli olarak yeni gelişmeler meydana gelmektedir. Yoğun rekabet ortamında işletmelerin fiziksel varlıkları önemini yitirmektedir. Entelektüel sermaye ile inovasyon yetkinlik seviyesi işletmelerin en önemli güçlerinden biri haline gelmiştir. İnovasyon, sonu gelmeyen bir yenilik süreci olarak tanımlanmaktadır. İnovasyonun gerçekleştiği süreçte her bir sonuç yeni süreçlerin başlangıcıdır. İnovasyon, değerli bilginin ekonomik ve toplumsal yarara dönüştürülmesi olarak da ifade edilebilir. İnovasyonun en önemli kaynaklarından biri olan entelektüel sermaye faktörleri, işletmeler açısından belirleyici bir rol oynamaktadır. Entelektüel sermayenin gözle görülür hale gelmesi, ölçülmesi ve çalışan performansına yaptığı etkilerin belirlenmesi gerekmektedir. Performans değerlendirmenin amacı, planlanmış ya da amaçlanmış aktivitelerin sonucunda varılan sonuçları ve hedef gerçekleşmeleri nitel veya nicel olarak belirlemektir. Dolayısıyla performans, işletmelerin ya da bireylerin belli görevlerinin, fonksiyonlarının ve amaçlarının yürütülmesi veya gerçekleştirilmesi ile ilgilidir. Çalışanın performans düzeyinin belirlenmesi, işletmelerin rekabet avantajı elde etmesinde büyük bir rol oynamaktadır. Çalışmanın evrenini; İstanbul Atatürk Havalimanı'ndaki A, B ve C havayolu şirketlerindeki çalışanlar oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise formüle dilerek incelenmiş ve yapılan formül ile analiz sonucunda 397 kişi olarak hesaplanmıştır. Yapılan analizlerde, inovasyon ve entelektüel sermaye ile özgecilik arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Bir işletmede işletme hedefleri ile çalışan hedeflerini entegre eden bir yapı oluşturabilmek ve bu bütüncül düzeni koruyabilmek için çalışanın özgeciliği kavramının işletmeler tarafından çok dikkatli bir şekilde irdelenmesi gerekmektedir. İşletmelerin bunun için takım çalışmalarına ve yaratıcı fikirlerin paylaşımına önem vermesi önerilmektedir. Yapılan analizlerin neticesinde, inovasyon ve entelektüel sermaye ile dürüstlük arasında bir ilişki bulunmuştur ve işletmelerde, inovasyonun gelişmesi için örnek modellere gereksinim duyulduğu fark edilmiştir. Dürüstlük ve etik duruş inovasyonda toplumsal motivasyonun da kaynağını oluşturmaktadır. Bilgiyi çalışanın zihninden alıp, işlemek, geliştirmek ve ulaşılabilir olan ortak bir platformda kullanıma sunmak inovasyon için bir gerekliliktir. İşletmeler verimliliği etkin ve sürekli kılabilmek için inovasyonu sağlayan gelişmeleri de takip etmelidir. Bu tezin araştırma bölümünde yer alan uygulama kısmında, nicel yöntem kullanılmıştır. Araştırmada demografik değişken soruları, "Entelektüel Sermaye, İnovasyon ve Çalışan Performansı" ölçeklerle ilgili sorular, katılımcılara 01.07.2019 ile 15.09.2019 tarihleri arasında dağıtılarak çalışmaya ait veriler elde edilmiştir. Bu anketlerde elde edilen olan veriler SPSS istatistik analiz programları kapsamında analiz edilmiştir. Yapılan bu çalışmada, entelektüel sermaye alt boyutları yapısal sermaye ile bireylerin verimlilik ve etkinliğin artması arasında bir ilişki olduğu bulunmuştur. İnsan kaynağını ve ona ait bilgiyi müşteri memnuniyeti ile entegre edip yapısal sermayeye katmak için çalışan sadakatini sağlamak, inovatif bakışı ve müşteri ile tedarikçiler arasındaki ilişkileri güçlendirmek böylece tüm süreçlerin doğru akmasını sağlamak gerekmektedir. Yapılan analizler sonucunda, müşteri sermayesi ile süreç inovasyonu, ürün inovasyonu ve organizasyonel inovasyon arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. İşletme için müşteri sermayesinin inovatif bilgiye dönüşme hedefi, işletmenin ürün çeşitliliği, marka değeri, itibarı gibi unsurların varlığı ve yüksek seviyede kültürel ve yapısal değişimlere açık olması ile gerçekleşebilmektedir. Başarılı olan ve bir vizyonu bulunan işletmeler, teknoloji baş döndürücü hızla ilerlese bile, piyasaların farklılaştığı ortamlarda bulunsalar da sahip oldukları ve oluşturabilecekleri entelektüel sermayelerinin fark yaratan bilgi ve deneyimleri sayesinde yepyeni, inovatif ürünler ve teknolojiler elde edebilmektedirler.

The purpose of this study; to reveal the effects of intellectual capital and innovation on employee performance in airline companies. The importance of intangible assets, which is a prerequisite for businesses to be successful in competitive wars, is increasing day by day. Intellectual capital, which can be expressed as intelligence, knowledge, experience, creativity, information, imagination, communication and interaction, and information that generates wealth, is the invisible, invisible and rising value of the new world. Intellectual capital; Intellectual property capital consists of four components: human-centered assets, market assets and infrastructure assets. Compared to the intellectual capital, financial and physical capital of the enterprises that make up the information society, it is seen that intellectual capital creates more value. Man takes the right value as the most important factor in the business processes. New developments are constantly taking place in the technological field. Physical assets of businesses lose their importance in an intense competitive environment. The level of innovation competence with intellectual capital has become one of the most important strengths of businesses. Innovation is defined as an endless innovation process. In the process where innovation takes place, each result is the beginning of new processes. Innovation can be expressed as the conversion of valuable information into economic and social benefit. Intellectual capital factors, one of the most important sources of innovation, play a decisive role for businesses. Intellectual capital needs to be visible, measured, and its impact on employee performance needs to be determined. The purpose of performance evaluation is to determine the results and target realizations as a result of planned or intended activities qualitatively or quantitatively. Therefore, performance is related to the execution or realization of certain tasks, functions and goals of businesses or individuals. Determining the performance level of the employee plays a big role in the enterprises to gain competitive advantage. The universe of the study; Employees at A, B and C airline companies at Istanbul Atatürk Airport. The sample of the research was formulated and examined and calculated as 397 people as a result of the analysis. As a result of the analysis, it has been determined that there is a relationship between innovation and intellectual capital and altruism. In order to create a structure that integrates business goals with employee goals in a business and to maintain this holistic order, the concept of employee altruism must be carefully examined by the enterprises. It is suggested that businesses give importance to team work and sharing of creative ideas. In the analyzes made, a relation was found between innovation and intellectual capital and honesty. It has been noticed that model models are needed for the development of innovation in enterprises. Honesty and ethical stance are also the source of social motivation in innovation. It is a necessity for innovation to take the information from the mind of the employee, to process it, to develop it and to make it available on a common platform accessible. Businesses should also follow the developments that provide innovation in order to make efficiency effective. Quantitative method has been used in the application part of the research section of this thesis. In the study, demographic variable questions, questions about "Intellectual Capital, Innovation and Employee Performance" scales were distributed to the participants between 01.07.2019 and 15.09.2019, and the data of the study were obtained. The data obtained in these surveys were analyzed within the scope of SPSS statistical analysis programs. In this study, it was found that there is a relationship between the intellectual capital sub-dimensions structural capital and the increase in productivity and efficiency of individuals. It is necessary to ensure employee loyalty, to strengthen the innovative perspective and the relations between the customer and the suppliers in order to integrate the human resources and the information about it with the customer satisfaction and to add it to the structural capital, thus ensuring the correct flow of all processes. As a result of the analysis, it has been determined that there is a relationship between customer capital and process innovation, product innovation and organizational innovation. The goal of transforming customer capital into innovative information for the enterprise can be achieved through the existence of elements such as product diversity, brand value and reputation of the enterprise, and being open to a high level of cultural and structural changes. Businesses that are successful and have a vision can obtain brand new, innovative products and technologies thanks to the knowledge and experience of their intellectual capital that they have and can create, even if the technology advances at a dizzying pace, even if they are in environments where markets differ.