Cumhuriyet dönemi askeri müdahalelerin Türkiye'nin demokratikleşme sürecine etkileri

Abstract

İlk çağdan günümüze kadar insanlar daha iyi olanı bulma ve daha güzel yaşamak adına sürekli bir arayış içinde olmuşlardır. Modern dünyanın zihnimize kazıdığı demokrasi kavramı, ilk çağlarda Sokrates, Platon ve Aristoteles gibi filozoflar tarafından en kötü yönetim şekli olarak tanılanmışlardır. Demokrasi İlk zamanlarında seçkinlerin meclisine işaret etse de tarihsel süreçte azınlığın çoğunluk karşısında kalkanı görevini üstlenmiştir. Farabi demokrasiyi açık toplumların bir özelliği olarak tanımlarken ilk çağ filozoflarına nazaran daha ılımlı bir yaklaşım sergilemiştir. Günümüzde demokrasi dünyanın her yerinde en popüler ve en güvenilir liman olarak göze çarpmaktadır. Halkın kendi kendisini yönetmesi anlamına gelen bu kavram, "halk" tanımından başlayarak toplumun her bir bireyi açısından yeniden bir tanıma ve her an yeni bir tanımlanmaya tabi tutulması içten bile değildir. Demokrasi kavramı, Osmanlının mirası üzerinde kurulmuş, monarşiden çıkmış tek parti dönemine maruz bırakılmış ve akabinde her on yılda bir askeri darbelerle yolu tıkanılan bir Türkiye için çok şey ifade etmektedir. Bu çalışma Cumhuriyet dönemi askeri darbelerin Türkiye'nin demokratikleşme süreci üzerin de ki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Toplam üç ana bölümden oluşmakta olan çalışma da, İlk bölümde demokrasi kavramı genel ve teorik bir yaklaşım ile ele alınmıştır. İkinci bölümde ise Türk siyasal kültürünü anlamak için kullanılan temel teori ve analizlere yer verildikten sonra özellikle merkez çevre modeli kapsamında tek partili dönemden 1980 darbesine kadar olan süreçte yaşanan müdahaleler ve demokrasiye etkileri incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise 1980 sonrasında yaşanan darbeler, 28 Şubat, 27 Nisan e-muhtırası özelinde değerlendirilmiştir. Bu bölümün önemli değerlendirme konularından olan 15 Temmuz FETÖ kalkışması da tüm yönleriyle incelenmeye çalışılmıştır.

From the first age to the present day, people have been constantly in searching for what is the better life and live better.The concept of democracy, which the modern world engraved in our mind, was defined as the worst form of rule by philosophers such as Aristotle and Plato in the early ages. Democracy in historical process; democracy became the shield of the minority group. Farabi defined democracy as a feature of open societies, while taking a more moderate approach to democracy. The concept of democracy, which meaans the self-rule of the people, is a matter of moment, starting from the definition of the people, re-recognition by all members of the society and making a new definition at any time. The concept of democracy left in the Ottoman administration established under the auspices of a single party get rid of the monarchy on the legacy of military coups and closed the road at certain times is very important for Turkey. The aim of this study is to investigate the effects of military coups on the democratization process of the Turkish state during the republic period.. The thesis consists of three chapters. In the first part, the thesis is discussed with a general and theoretical approach to the concept of democracy. In the second part, basic theories and analyzes used to understand Turkish political culture are given. And then interventions and their effects on democracy, especially from the single-party period to the 1980 coup, were examined under the central environmental model. In the third chapter, the coups that took place after 1980, the February 28 coup and the 27 April "e-muhtırası" were evaluated. The July 15 FETÖ attempt, which is one of the important evaluation issues of this section, has been tried to be examined in all aspects.