Türkiye'de sosyal güvenlik kurumu finansmanı ve 2010–2018 yılları finansman açıklarının karşılaştırılması

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı Sosyal Güvenlik Kurumunun finansmanı ve 2010-2018 yılları arasındaki finansman açıklarının nedenleri ve boyutlarını araştırarak, ilgili dönem içindeki durumu değerlendirmektir. Tez çalışmasının birinci bölümünde sosyal güvenlik kavramı, sosyal güvenliğin amacı ve işlevi, konusu, sistemin fonksiyonları incelenmiştir. İkinci bölümde sosyal güvenlik sisteminin finansman yöntemleri, finansman kaynakları ve son olarak sosyal güvenlik finansman açıkları ayrıntılı olarak incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise, finansman açıkları yıllar itibariyle değerlendirilip, finansman açıklarını önlemeye yönelik tedbirler ele alınmıştır. Sonuç olarak; Sosyal Güvenlik Kurumu'nun toplam gelirlerinin toplam giderleri karşılama oranı 2010 ila 2018 yılları arasında iyileşme göstermesine rağmen yeterli olmamış; 2010 yılında Sosyal Güvenlik Kurumu'na yapılan transferler 55.244 TL iken 2018 yılında bu rakam yaklaşık 3 kat artarak 150.530 TL seviyesine yükselmiştir. Bütçe açığının ise 2010 yılında 27.069 TL iken, 2012 yılında 17.250 TL'ye düşmesi, 2014 yılında 21.269 TL'ye yükselmesi, 2016 yılında 20.244 TL ve 2018 yılında 16.261 TL olarak tespiti dalgalı bir seyir izlediğini göstermektedir. Buradan yola çıkarak; Türkiye'deki sosyal güvenlik açıklarının nedenleri birbirine bağlı, bağımlı ve içselleşmiş durumların bir arada değerlendirilmesi ve bu düşünceyle mücadele edilmesinin önemli olduğu görülmektedir. Ancak bu mücadelenin başarılı olması istenilen sonuçlara ulaşabilmesi için, yasal ve idari anlamda yapılan düzenlemelerin etkin politika araçları ile desteklenmesi ve bu mücadeleyi de tüm toplumun desteklemesi gerekmektedir.

The aim of this thesis study is to evaluate the situation within the relevant period of Social Security Institution financing and the cause of 2010-2018 financing gaps by researching the dimensions. In the first part of the thesis study, the concept of social security, the purpose and function of social security, the function of the system are examined. In the second part, methods of financing the social security system, financing sources and finally social security financing deficits have been examined in detail. In the third part of the study, the financial deficits were evaluated over the years and measures were taken towards to prevent financial deficits. As a result; although the coverage ratio of total income of the Social Security Institution to total expenses improved between 2010 and 2018, it wasn't sufficient; while the transfers made to the Social Security Institution in 2010 were 55.244 TL, in 2018, this figure increased by approximately 3 times and reached 150,530 TL. While the budget deficit decreased from 27.069 TL in 2010 to 17.250 TL in 2012, the increase to 21.269 TL in 2014 shows that it has fluctuated its determination as 20.244 TL in 2016 and 16.261 TL in 2018. Starting from this point of view, it seems to be important that the reasons of the social security deficits in Turkey are evaluated together with the interdependent, dependent and internalized situations and fightigh with this thought is also important. However, in order for this struggle to be successful and to reach the desired result, it is necessary that the legislative and administrative arrangements are supported by effective policy tools and that the whole society should support this fight.