Praetoryanist Liderlik Ölçeğinin Geliştirilmesi

Abstract

Praetoryanizm, bir kişi veya grubun, başka bir kişi veya bir grubun iyiliğini veya kendi çıkarlarını düşünerek onların özgürlüklerine müdahale etmesi ve onları kontrol altına almasıdır. Praetoryanist liderler, çalışanlarının hayatlarının her alanında kontrol sahibi olma niyetindedirler. Bu karakterle onlar, iş yaşamını çekilmez kılabilirler. Bu çalışmanın amacı yöneticilerin praetoryanist liderlik davranışlarına sahip olma düzeylerine ilişkin kullanılabilecek bir veri toplama aracı geliştirmektir. Araştırmanın ana çalışma grubu ise, İstanbul’daki resmi okullarda görev yapan 983 öğretmenden oluşmaktadır. Ölçeğin faktörlerini belirleyebilmek için Açımlayıcı Faktör analizi kullanılmıştır. Güvenilirliği belirleyebilmek için Cronbach’s Alfa ve Bileşik Güvenilirlik katsayısı kullanılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği, iki aşamalı hiyerarşik doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmiştir. İki aşamalı yaklaşımda, öncelikle ölçme modeli, ardından yapılandırılmış model incelenmiştir. Bu çalışmalara ek olarak her bir alt ölçeğin açıklanan ortalama varyansı hesaplanarak modelin birleşim ve ayrışım geçerliği de belirlenmiştir. Sonuç olarak Praetoryanist Liderlik Ölçeğinin, üç boyuttan oluştuğu (yönlendiricilik, kısıtlayıcılık, yetkecilik) belirlenmiştir. Ölçek yöneticilerdeki praetoryanist liderlik düzeylerine ilişkin algıyı ölçebilecek niteliktedir. Ayrıca ölçeğin yönetim bilimleri alanyazınına önemli bir katkı sunacağı düşünülmektedir.

Praetorianism is when a person or group interferes with their liberties and takes them under control by considering the goodness or interests of another person or group. Praetorianistic leaders intend to have control over all aspects of their employees' lives. With this character, they can make business life unbearable. This study aims to develop a data collection tool that can be used regarding the level of praetorianistic leadership behaviors of managers. The main working group of the study consisted of 983 teachers working in public schools in Istanbul. Exploratory Factor Analysis was used to define the factors of the scale. Cronbach's Alpha and Compound Reliability coefficient were used to conclude reliability. The construct validity of the scale tested by two-stage hierarchical Confirmatory Factor Analysis. In the two-stage approach, first the measurement model and then the structured model were examined. In addition to these studies, the explained mean-variance of each subscale was calculated and the validity of the combination and decomposition of the model was determined. As a result, the Praetorianistic Leadership Scale was consisting of three dimensions (restrictive, directive, and authoritarianism). The scale is capable of measuring the perception of the praetorianistic leadership levels in managers. Besides, the scale is thought to make an important contribution to the literature of management sciences.