Spor yapan ve yapmayan kadınların problemli yeme davranışı ve benlik saygısı bakımından irdelenmesi

Abstract

Egzersiz yapmanın bedensel ve psikolojik sağlık açıdan, kişilere olumlu katkı sağladığı düşünülmektedir. Çeşitli kaynaklar incelendiğinde bununla alakalı yapılmış araştırmaların çoğunun erişkinlik çağında yapıldığı gözlemlenmiştir. Kısa bir şekilde tanımlamak gerekirse benlik; bireylerin kendisini algılama şeklidir. Aynı zamanda tavır ve tutumların da en belirleyici noktasıdır. Yeme bozuklukları, yeme tutumunda bozulmaların meydana gelmesi sonucu oluşan psikiyatrik bozukluklardır. Farklı toplumlarda yaygınlık seviyeleri farklılık göstermektedir. Yeme bozukluklarını etkileyen pek çok etmen bulunmaktadır. Bunlar; sosyo-kültürel, psikolojik ve biyolojik etmenlerdir. Az kilolu, fit ve çekici olmakla ilgili toplumsal ve sosyal baskılar, standartlaşmış güzellik kalıpları, sosyo-ekonomik seviye, yeme davranışıyla alakalı uyumsal olmayan zihinsel düşünce ve bilişler, kişiye acı ve rahatsızlık hissettiren durumlarla başa çıkabilmek için yemeye yönelmek, içinde bulunulan aile yapısı ya da ailenin dinamiğinin ne şekilde olduğu(baskıcı-otoriter aileler, etkileşimde karşılıklı bağımlılık ya da gerginlik olan, mükemmeliyetçi, aşırı korumacı aileler vb.), kalıtımsal yatkınlık, travma, cinsel istismar vs. yeme bozukluğunun başlıca nedenleri arasında gösterilebilmektedir. Amaç: Yapılan bu araştırmanın amacı spor yapan ve yapmayan kadınların problemli yeme davranışı ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin irdelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Bu araştırmanın evreni İstanbul iline bağlı Güneşli ilçesindeki kadınlardır. Araştırmanın örneklemi ise İstanbul ilinin Güneşli ilçesinde yaşayan spor yapan ve yapmayan kadınlardan gönüllülük esasına bağlı olarak basit rastgele örnekleme yöntemine göre rastlantısal olarak seçilen ve tüm sorulara eksiksiz yanıt veren kadınlardır. Araştırmada kişisel bilgi formu, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Yeme Bozukluklarını Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Kısıtlama alt boyutu, beden şekli ile ilgili endişeler ve kilo ile ilgili endişeler alt boyutunun spor yapan kadınlarda, spor yapmayanlardan daha yüksek olduğu bilgileri elde edilmiştir. Beden kitle indeksine göre beden şekli ilgili endişe alt boyutu puanları arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Spor yapan grubun beden şekli ilgili endişe düzeyleri daha yüksek çıkmıştır. Yapılan çalışmaya göre; çalışma durumuna göre kısıtlama alt boyutu puanları arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Spor yapan grubun kısıtlama alt boyutu düzeyleri daha yüksek çıkmıştır. Kısıtlama alt boyutu düzeyi spor yapan grupta çalışmayan kadınlarda yüksek iken, spor yapmayan kadınlarda çalışan kadınlarda yüksektir. Çalışma durumuna göre benlik saygısı puanları arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Spor yapan grubun benlik saygıları daha yüksek çıkmıştır. Benlik saygısı spor yapan ve yapmayan grupta çalışan kadınlarda yüksektir. Beden kitle indeksi ile beden şekli ile ilgili endişe ve kısıtlama arasında anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Sosyo-ekonomik duruma göre benlik saygısı incelendiğinde spor yapmayan grupta orta düzeyde geliri olan kadınlarda, spor yapan grupta ise çok iyi düzeyde geliri olan kadınlarda yüksek çıkmıştır. Medeni durumuna göre benlik saygısı puanları arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Spor yapan grubun benlik saygıları daha yüksek çıkmıştır. Benlik saygısı spor yapan ve yapmayan grupta evli kadınlarda yüksektir. Spor yapmayan kişilerin kısıtlama alt boyutundan aldıkları puanlar ile benlik saygısı ölçeğinden aldıkları puanlar arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Spor yapmayan kişilerde kısıtlama artarken benlik saygısı artmaktadır.

It is considered that physical exercise and sport have many positive effects on the person in terms of both physical and psychological health. It has been observed that many studies related to this have been conducted in adulthood. When describing the self in a short way, it is about how the individual perceives himself or herself and how he sees himself or herself is also the decisive point of attitude and attitudes. Eating disorders are the resultant psychiatric disorders resulting from impaired eating habits. Prevalence levels also differ in different populations. There is a difference in the prevalence of western and eastern communities. There are many factors affecting eating disorders; these are sociocultural, psychological and biological factors. Facing the diet to be able to cope with experiences and situations that feel ethnic origin, underweight, fit and attractive social and social pressures, standardized beauty patterns, socioeconomic level, incompatible mental thoughts and cognitions related to eating behavior, personality pain and discomfort, trauma, sexual abuse, and so on, of what the structure or family's dynamics are like (intrusive families, interactionist interdependence and tension, perfectionist, overpopulated families). can be shown as the main causes of eating disorders. Aim: Aim of the this study is examine to relationship between self-esteem and problematic eating attitude on women who do sports and who do not. Method: Universe of the study is woman who lives in Güneşli in Istanbul. Sample of the study based on woman who do sports and who do not in Güneşli in İstanbul. Inform concept, Rosenberg self-estteem scale, evaluation of eating disorders scale has used in the study. Results: Results show that; there was a significant difference between restriction subscale scores according to the region where they were born. The level of restraint of the group playing sports is higher. There was a significant difference between body shape related anxiety sub-dimension scores according to body mass index. The level of concern about the body shape of the sporting group is higher.There was a significant difference between Restriction subscale scores according to working status. The level of restraint of the group playing sports is higher. The level of restriction is high in women who do not work in sports groups and high in working women who do not do sports. There was a significant difference in self-esteem scores according to working status. The self-respect of the group playing sports is higher. Self-esteem is high in women who work in sports and non-sports groups.