Siber Kültürün Yeni Medya Kullanıcılarının Tercih ve Eğilimleri Üzerine Etkisi: Üniversite Öğrencilerine Yönelik Bir Uygulama

Abstract

Bu çalışmanın amacı, siber kültürün yeni medya kullanıcılarının tercih ve eğilimleri üzerine etkisini, üniversite öğrencileri örneğinden hareketle değerlendirmektir. Bu bağlamda, dört farklı üniversitede (İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi ve Çankaya Üniversitesi) 2017-2018 eğitim ve öğretim yılı bahar döneminde kayıt yaptıran ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri araştırmanın somut evreni olarak alındı. Bu üniversitelerde öğrenim gören öğrencilerden örnekleme yöntemiyle 789 kadın, 695 erkek olmak üzere toplamda 1493 öğrenci seçilerek araştırma uygulandı. Bilgi ve veriler, araştırmacının geliştirdiği "Siber Kültürü Benimseme/Gelişim Düzeyi Ölçeği", "Yeni Medya Farkındalık Ölçeği", "Siber Kimlik/Sosyal Sermaye Gelişim Düzeyi Ölçeği", "Yeni Medya Okuryazarlığı Farkındalık Ölçeği", "Yurttaş Gazeteciliği Farkındalık Ölçeği" ve "Siber Kamusal Alan Farkındalık Ölçeği" ölçekleriyle toplandı. Her ölçek için yapılan geçerlik ve güvenirlik analizi sonuçları pozitif yöndedir. Nitekim araştırmacı tarafından literatürde bu konuda yapılmış bir çalışma bulunamadı. Bu bağlamda çalışmanın literatüre katkı sağlayacağı umulmaktadır. Ayrıca "siber kültür", "yeni medya uygulamaları" ve "medya sektörüne ilişkin kullanıcı tercih ve eğilimleri"ni belirlemek için 25 madde oluşturularak yeni medya kullanıcılarının görüşleri alındı. Araştırmadan elde edilen bilgi ve veriler, betimsel analiz t Testi, ANOVA, regresyon analizi, manova multivariate analizi gibi yöntemlerle analiz edildi. Yapılan analizler sonucunda yeni medya kullanıcılarının siber kültürü benimseme puanları ve yeni medya farkındalık puanları ile birlikte siber kimlik veya sosyal sermaye gelişim düzeylerinin orta düzeyde olduğu sonucuna ulaşıldı. Yeni medya kullanıcılarının siber kültürü benimseme düzeyleri konusunda yapılan ölçümlemede, erkeklerin siber kültürü benimseme düzeylerinin kadınlara göre oransal olarak daha fazla olduğu sonucuna varıldı. Eğitim görülen üniversitenin siber kültürü benimseme noktasında, üniversiteler arasında anlamlı bir farklılaşma olduğu görüldü. Ayrıca siber kültürün yeni medya kullanıcılarının tercih ve eğilimler üzerine etkili olduğu sonucu çıkarıldı. Bununla birlikte tercih ve eğilimlerde yer/yön değişimine neden olan temel unsurlar içinde başat unsurun sosyal medya yapıları olduğu bulgulandı.

The aim of this study is to evaluate the effects of cyber culture on the preferences and trends of new media users. In this context, the associate, bachelor, master and doctorate students registered in the spring term of 2017-2018 academic year in four different universities, namely İstanbul Gelişim University, İstanbul University Cerrahpaşa, Ankara Hacı Bayram Veli University, Çankaya University were taken as the concrete universe of the research.A total of 1493 students (789 females and 695 males) were selected from these university populations. The information and data were collected by using the "Cyber Culture Adoption / Development Level Scale", "New Media Awareness Scale, Cyber Identity / Social Capital Development Scale", "New Media Literacy Awareness Scale", "Citizen Journalism Awareness Scale", and "Cyber Public Space Awareness Scale" which were developed by the researcher himself.The validity and reliability analysis results for each scale were seen as positive. Since the researcher could not find any study on this subject in the literature, it is hoped that this study will contribute to the literature. In addition, 25 items were formed in order to determine "cyber culture", "new media practices" and "users' preferences and trends in the media sector". The data collected by the researcher were analyzed by using descriptive analysis, T-test, ANOVA, regression analysis, manova multivariate analysis. As a result of the analyzes, it was concluded that new media users' cyber culture adoption points and new media awareness scores together with the users' level of cyber identity or social capital development were at a medium level. It was also concluded that the level of adoption of the cyber culture of male users was higher than that of female users in the measurement of the level of adoption of the cyber culture of new media users. The researcher found out that there was a significant difference between universities in terms of adopting cyber culture. It was claimed that cyber culture had an effect on new media users' preferences and tendencies. In addition, it has been said that the dominant element was the social media structures within the fundamental factors that caused the change of preferences and tendencies.