Avrupa Komşuluk Politikası’nda Demokrasi Teşviki: Ermenistan Örneği ve İç Dinamiklerin Değerlendirilmesi

Abstract

Soğuk Savaş’ın sona ermesi ile birlikte uluslararası ilişkilerin güvenlik gündeminin değişmesi ile Avrupa Birliği (AB) 1990’ların sonundan itibaren demokrasiyi teşvik eden uluslararası bir aktör olarak evrilmiştir. AB, Avrupa Komşuluk Politikası’nda demokrasi teşvikini; Birlik normlarının, değerlerinin ve standartlarının komşu ülkelere aktarılması yoluyla güvenlik stratejisi temelinde ele almaktadır. AB’nin demokratikleşme süreçlerinin ülke içi dinamikler ile iç içe olduğunu kabul ettiği demokrasi teşviki politikalarının başarısı, üçüncü ülkelerin istek, irade ve yetkinliklerine bağımlı kalmaktadır. Bu çalışmada, AB’nin demokrasi anlayışı ve demokrasi teşviki politikası Komşuluk Politikası ve Ermenistan örneği üzerinden incelenmektedir. AB’nin Ermenistan ile kurumsal ilişkileri demokrasi teşviki bağlamında tarihsel olarak incelenmekte ve AB’nin koşulluluk ve sosyalleşme mekânizmalarına ne ölçüde başvurduğu analiz edilmektedir. Ermenistan’ın kurumsal yapısı, geleneksel yönetim anlayışı, sivil toplumun gelişmesinin önündeki engeller ve ülkedeki siyasi, iktisadi, sosyal ve askeri Rusya nüfuzu Ermenistan’da demokrasi teşviki sürecindeki AB etkisini belirleyici unsurlar olarak ele alınmaktadır.

The European Union (EU) has evolved as an international democracy promoter actor since the 1990s as the security agenda of the international relations have changed with the end of the Cold War. The EU approaches its democracy promotion within the basis of its security strategy through the transfer of the EU norms, values and standards to neighbouring states in the European Neighbourhood Policy. The EU by admitting that the process of democratisation is intertwined with domestic contexts is dependent on third countries’ desires, wills and competences for the success of its democracy promotion policies. This study analyses the EU’s comprehension of democracy and democracy promotion policies within the context of the Neighbourhood Policy and the case of Armenia. The EU’s institutional relations with Armenia are analyzed historically on the basis of its democracy promotion and the extent that the EU adheres to the mechanisms of conditionality and socialization is evaluated. Armenia’s institutional structure, its traditional administration approach, impediments for the development of civil society and Russian political, economic, social and military dominance in Armenia are discussed as determining factors for the EU’s impact on Armenia’s democracy promotion process.