Orta Doğu Politikaları Özelinde Türk Dış Politikasında Değişim; Turgut Özal Dönemi (1983 - 1989)

Abstract

Bu çalışmada, 1983-1989 yılları arasında Türk dış politikasında önemli bir yere sahip olan Orta Doğu politikası ele alınmıştır. Çalışmada, Türkiye’nin sınır komşuları olması dolayısıyla daha fazla etkileşimde bulunduğu Orta Doğu ülkelerinden İran, Irak ve Suriye ile geliştirilmeye başlanan ekonomik ve siyasal ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Dış politika analizi düzeyleri arasında yer alan birey düzeyi analizi tercih edilmiş ve dış politika uygulamaları karar alıcılar üzerinden değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sırasında ise, dış politika analizi araştırma yöntemleri arasında yer alan içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Ayrıca, Türkiye’nin Orta Doğu politikasının tarihsel süreç içerisindeki genel seyri üzerinde durulduktan sonra 1983-1989 arasındaki yılların Turgut Özal’ın Başbakanlık dönemlerini kapsamasından dolayı karar alıcı olarak Özal’ın liderlik profili analizi çıkarılmıştır. Ardından, Özal’ın Türk siyasal hayatındaki yerine değinilmiştir. Bu bağlamda devlete bakış açısı, iktisadi alanda uyguladığı reformlar ve dış politika anlayışı hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Çalışmanın ana konusunu, Özal liderliğindeki Türkiye’nin gerek ulusal gerekse uluslararası konjonktür göz önünde tutularak izlemiş olduğu İran, Irak ve Suriye politikası oluşturmuştur

In the thesis, Middle East politics between 1983-1989 has been studied, which has a big importance in Turkish foreign politics. In the study, it is aimed to examine economical and political relations, that have been started to improve, with Middle East countries such as Iran, Iraq and Syria, whom are borders on Turkey and they have closer relations. Individual level of analysis is preferred to apply among foreign policy implementations and foreign policy implementations are evaluated throught the decision makers. During the evaluation, content analysis tecnique is used among foreign policy analysis research tecniques. Moreover, after studying general situation of Turkey on the historical frame of Middle East politics, the leader profiling analysis of Turgut Özal, as a decision maker, is studied since the years between 1983-1989 includes Özal’s prime ministry period. Behind, Özal's place in Turkish political life was mentioned. So to say, it is referred to his government’s point of view, the reforms on economical field implematations, and understanding of foreign policy. The main topic of the study is framed by Turkey’s national and international state of mind, under the power of Özal, along with the politics followed in Iran, Iraq and Syria.