Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Kemoterapi Uygulanan Hastalarda Özbakım Yetersizliği Kuramına Gore Özbakım Davranışları Ölçeği

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı, kemoterapi uygulanan hastalarda Orem’in Öz Bakım Yetersizliği Kuramı’na göre öz bakım davranışlarını ölçmeye yönelik bir ölçme aracı geliştirmektir. Yöntem: Araştırma, temel bir araştırma niteliğinde olup, İstanbul da Avrupa yakasında bulunan üç eğitim ve araştırma hastanesinde, araştırma kriterlerine uyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 600 hasta üzerinde, Ağustos 2016–Şubat 2017 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında Hasta Bilgi Formu ve araştırmacı tarafından geliştirilen taslak ölçek kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler,yapı geçerliliği için açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Güvenirlik analizleri için, Cronbach Alpha ve Spearman-Brown korelasyon testleri kullanılmıştır. Bulgular:5’li likert tipi olan ölçeğin, 24 maddeden ve bireysel bakım,uyku düzeni,solunumu sürdürme,aktivite ve hareket,beslenme alışkanlığı ve sorunlarla başa çıkma olmak üzere 6 faktörden oluştuğu,açıklanan toplam varyansın %64.75 olduğu saptanmıştır. Yapılan güvenirlik analizi sonucunda, ölçeğin Cronbach’s alfa katsayısı 0.88 olarak hesaplanmıştır. Test-tekrar test güvenirliğini belirlemek için yapılan analizler sonucunda (n=30) ölçeğin iki uygulaması arasında yüksek düzeyde tutarlılık saptanmıştır (r:.945, p

Objective: The aim of this research was to develop a tool to measure self-care behaviors based on the Orem's Self-Care Deficiency Theory in patients who receive chemotherapy. Method: This basic research was conducted between on August 2016 and February 2017 on a total of 600 patients who met the research criteria and agreed to participate in the survey in İstanbul as well as three education and research hospitals in Europe. Data was collected via two instruments, namely the Patient information Form and the draft scale developed by the researcher. Descriptive statistics, exploratory factor analysis for construct validity were made for the data processing. Cronbach Alpha and Spearman-Brown correlation tests were employed for reliability analysis. Results: The results indicated that the scale had 24 items measured with a five-point Likert-type scale. The items were grouped under six factors, as; individual care, sleep regimen, respiratory maintenance, activity and movement, eating habits, coping with problems. They were accounted for 64.75% of the total variance. The scale had a Cronbach’s alpha coefficient of 0.88. As a result of the analysis to determine test-retest reliability (n=30), it was found that the scale had high level of consistency between the mean scores of the two applications (r:945,p< 0.001). Conclusion: This improved scale was found fairly high in terms of validity and reliability. Besides, it is found that it is a valid and reliable measurement tool to determine the self-care behaviors of the individuals. Keywords: Patient, cancer, treatment, self care, scale development