Sosyal Bilimlerde Araştırma Etiği Üzerine Genel Bir Değerlendirme

Etik, pek çok disiplin tarafından ele alınan çok yönlü bir konudur. Sosyal ve beşeri bilimlerin doğası gereği, etik konusunun bu alanda uzun bir tarihsel geçmişi vardır. Felsefi düzeydeki tartışmaların yanı sıra, araştırma sürecindeki her adımda etik gündeme gelmektedir. Araştırmacının konuyla ilgilenmesi ile başlayan araştırma etiği tüm araştırma sürecini çerçeveleyen kapsamlı bir olgudur. Bu süreçte evrensel ve yerel etik ilkeler araştırmacının yol göstericisidir. Aynı zamanda bilimsel topluluklar tarafından kabul görmüş etik değerlerin dikkate alınması potansiyel sorunların önüne geçebilir ve araştırma kalitesini artırabilir. Tüm bunlara rağmen konuya, zamana veya mekana özgü etik çelişkilerin yaşanması da muhtemeldir. Bu makalede araştırma etiği kavramı sosyal bilim araştırmaları kapsamında ele alınmıştır. Evrensel etik ilkeleri ve araştırmalarda dikkat edilmesi gereken etik değerler paylaşılmıştır. İnternet tabanlı araştırmalarda etik olgusu incelenmiş ve etik ile bağlantılı kavramlara yer verilerek, etik ikilem konusu derinlemesine tartışılmıştır. Bu çalışma, araştırma etiğini sosyal bilimler kapsamında incelemeyi ve araştırmacılara yol gösterecek etik değerleri paylaşmayı amaçlamaktadır.

Ethics is a complex subject studied by many disciplines. Due to the nature of the social sciences and humanities, ethics has a long history in this field. In addition to philosophical debates, ethics comes to the fore at every step in the research process. Research ethics begins with the researcher’s interest in the topic and is a comprehensive phenomenon that frames the entire research process. In this process, universal and local ethical principles are the most important guide for the researcher. At the same time, researchers’ consideration of moral values accepted by the scientific community prevents potential problems and improves the quality of research. Despite all these, it is possible to experience ethical contradictions specific to the subject, time or place. In this article, we discussed the concept of research ethics in the context of social science research. We shared universal ethical principles and values that should be considered in the study. We examined the phenomenon of ethics in internet-based research and discussed the issue of ethical dilemmas in depth by including concepts related to ethics. This study aims to examine research ethics within the social sciences’ scope and share ethical values that will guide researchers.