Kamu Çalışanlarının Yengeç Sepeti Sendromu Hakkındaki Görüşleri: Nitel Bir Araştırma
Özet
“Ben yapamıyorsam sen de yapamazsın” anlayışına hâkim bir ideoloji olan “yengeç
sepeti” olgusu kendisinden daha iyisini yapanları devirmeye çalışan bireyin
davranışlarını ifade etmektedir. Yengeç sepeti sendromu toplu olarak bir arada olan
bireylerin ve özellikle çalışma yaşamında bir arada olan çalışanların arasında sıklıkla
görülebilecek bir olgudur. Yengeç sepeti sendromunun derinlemesine incelenmesi için bu
araştırma planlanmıştır. Bu araştırma, kamu kurumlarında çalışan bireylerin yengeç
sepeti sendromu hakkındaki görüşlerini belirlemek, sendromun nedenleri, sonuçları ve bu
süreci yönetebilmek için öneriler geliştirmek amacıyla yapılmıştır. Nitel araştırma desenin
benimsendiği bu araştırmada olgu bilim deseni kullanılmış olup konuyla ilgili olarak
araştırmaya katılmayı kabul eden 17 kamu çalışanı ile yarı yapılandırılmış görüşme formu
aracılığıyla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmada tek bir kamu
kurumu seçilmemiş olup farklı kamu kurumlarından ölçüt ve kartopu amaçlı örnekleme
yöntemi benimsenerek araştırmaya katılım gösterenlerin görüşleri açık kodlama yapılarak
tümevarımsal yöntem doğrultusunda kategorilere ayrılmıştır. Araştırmadan elde edilen
bulgulara göre kamu çalışanları açısından yengeç sepeti sendromu nedenleri, ortaya çıkış
türleri, sonuçları ve yengeç sepeti sendromundan korunmaya dair öneriler ortaya
konulmuştur. Kamu çalışanlarının görüşlerine göre kıskançlık, dedikodu, bencillik, kapalı
iletişim gibi sorunlar başta olmak üzere yengeç sepeti sendromunun genel olarak yaygın
olduğu, bu nedenle çalışanların kurumlarda arkadaşlık ilişkilerinden uzaklaştığı, fakat
devlet memuru olmaları sebebiyle mevcut işlerinden ayrılmak istemediklerini
belirtmişlerdir. Araştırmadan elde edilen bulgular sonucunda özellikle terfi imkânı olan
kuruluşlarda yengeç sepeti sendromunun sıklıkla görüldüğü görülmüştür. Yengeç sepeti
sendromu çerçevesindeki davranışların azaltılması için kuruluşların çalışmalar yapması
önerilebilir. Bunun yanı sıra çalışanları psikolojik olarak rahatlatma açısından çalışma
yaşamının profesyonel bir ortam olduğu ve işbirliğinin önemi vurgulanmalıdır. Yengeç
sepeti sendromunun öncülleri ve ardıllarının net bir şekilde ortaya konulabilmesi
açısından uygulamalı araştırmaların yapılması önerilmektedir. The phenomenon known as the “crab barrel” mentality, characterized by the ideology
of “If I can't do it, neither can you,” reflects the behavior of individuals attempting to
undermine those who excel beyond them. The crab barrel syndrome is a commonly
observed phenomenon, especially among individuals working together, particularly
in the context of professional life. This research is designed to delve into the depths
of the crab barrel syndrome. The purpose of this study is to determine the views of
individuals working in public institutions regarding the crab barrel syndrome, identify
its causes and consequences, and develop recommendations for managing this
process. A qualitative research design was adopted for this study, utilizing the case
study method, and in-depth interviews were conducted through a semi-structured
interview form with 17 public employees who volunteered to participate in the
research. The research did not select a single public institution; instead, a criterion
and snowball sampling method was adopted, and participants' views were categorized
through open coding in line with the inductive method. According to the findings
obtained from the research, the causes, types of emergence, consequences, and
recommendations for preventing the crab barrel syndrome from the perspective of
public employees were outlined. According to the opinions of public employees, issues
such as jealousy, gossip, selfishness, and closed communication are prevalent in the
crab barrel syndrome. As a result, employees tend to distance themselves from
friendship relationships in organizations. However, they express reluctance to leave
their current jobs due to being civil servants. The research findings suggest that the
crab barrel syndrome is frequently observed in organizations with promotion
opportunities, emphasizing the need for organizations to take action to reduce such
behavior. In addition, it is recommended that organizations conduct efforts to
alleviate the psychological burden on employees by emphasizing the professionalism
of the work environment and the importance of collaboration. To clearly identify the
precursors and consequences of the crab barrel syndrome, practical research studies
are suggested.