Yaşam öyküsü anlatılarında etkenlik ve aidiyet temaları ile zihinselleştirme arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, 18-29 yaş arası genç yetişkinlerin anlatısal kimliklerinin şekillenmesinde rol oynayan deneyimlere dayalı anlatılarının etkenlik, aidiyet ve zihinselleştirme kapasiteleri ile arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla 37 genç yetişkinin keyifli bir anı, zor bir anı ve dönüm noktası olmak üzere yaşam öyküsü anlatıları ve zihinselleştirme kapasiteleri analiz edilmiştir. Çalışma hem nitel hem nicel veri toplama yöntemlerini içermektedir. Verilerin analizinde parametrik analiz yöntemleri tercih edilmiştir. Bu bağlamda, katılımcıların yaşam öyküsü anlatılarında etkenlik ve aidiyet temaları ile zihinselleştirme puanları demografik değişkenlere göre incelenirken bağımsız gruplar t testi ve tek yönlü ANOVA analizleri kullanılmıştır. Tek yönlü ANOVA analizinde meydana gelen anlamlı farklar ise Post-hoc testlerinden Tukey testi ile incelenmiştir. Ayrıca, yaşam öyküsü anlatılarında etkenlik ve aidiyet temaları ile zihinselleştirme puanları arasındaki ilişki Pearson korelasyon analizi ile incelenmiştir. Son olarak nitel verilerde rastlanılan ortak anlatılara dair bir gözlem de sunulmuştur. Araştırma sonucunda zihinselleştirme, etkenlik ve aidiyet değişkenleri demografik bilgiler açısından değerlendirildiğinde gruplar arası tek fark ilişki durumuna göre yapılan karşılaştırmada bulunmuştur. Buna göre ilişkisi olan katılımcıların dönüm noktası anlatılarındaki etkenlik puanları ilişkisi olmayanlara göre daha yüksektir. Etkenlik temasına ait toplam puanın aidiyet temasına ait toplam ile pozitif yönde anlamlı ilişkisi olduğu bulunmuştur. Zihinselleştirmenin kendi-odaklı boyutunu ölçen BİFÖ ile zor bir anı anlatılarındaki aidiyet puanları arasında pozitif yönde ve anlamlı düzeyde ilişki tespit edilmiştir. Zihinselleştirmenin öteki-odaklı boyutunu ölçen GZOT ile etkenlik ve aidiyet arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Buna ek olarak, katılımcıların zor bir anı anlatılarında ortak olarak ölüm, kaza ve ayrılık; dönüm noktası anıları anlatılarında ise evden ayrılma ve taşınma gibi ortak anlatılar çevresinde toplandığı gözlemlenmiştir. Sonuç olarak araştırma bulguları literatür bulgularıyla karşılaştırılarak tartışılmıştır.

This research aims to examine the motivational themes as agency and communion of narrative identity in relation to the mentalization capacities of young people aged between 18-29 years. In this regard, the life story narratives of young adults aged 18-29, including high points, low points, and turning points, were examined in terms of agency and belonging themes, and their relationship with mentalizing capacities was examined. The study includes both qualitative and quantitative data-gathering methods and a total of 37 people participated in the study. Parametric analysis methods are applied for data analysis. In this context, independent groups t-test and one-way ANOVA analyses are used to examine the themes of agency and communion in the life story narratives of the participants and their mentalization scores according to demographic variables. Significant differences in one-way ANOVA analysis were analyzed with the Tukey test, one of the posthoc tests. In addition, the relationship between the themes of agency and communion in the life story narratives and mentalization scores was examined with Pearson correlation analysis. Finally, an observation on the common narratives found in the qualitative data is also presented. As a result of the research, when the variables of mentalization, agency, and communion were evaluated in terms of demographic information, the only difference between the groups was found in the comparison made according to the relationship status. Accordingly, the agency scores of the participants who were in a relationship in the turning points were higher than those who were not in a relationship. It was found that the total score of the agency theme had a significantly positive relationship with the total score of the communion theme. A positive and significant relationship was found between the MAAS, which measures the self-focused dimension of mentalization, and the communion scores in low point narratives. No significant relationship was found between the RMET, which measures the other-focused dimension of mentalization, and agency and communion. In addition, it was observed that the participants gathered around common narratives such as death, accident, and break-up in the narratives of low points, and leaving home and moving to another city in the narratives of turning points. In conclusion, the findings of the study were discussed by comparing them with the findings of the literature.