Vibrotaktil geri bildirim: Giyilebilir sensörlerin denge üzerine etkisi

Abstract

Giriş ve Amaç: Bilateral Vestibüler Hipofonsiyon (BVH), her iki iç kulakta tam bir vestibüler fonksiyon kaybıdır. BVH'li bireyler, özellikle karanlıkta veya düz olmayan yüzeylerde yürürken dengeyi korumakta zorluk yaşamaktadır. Bu durum düşme riskinde artış, görsel bulanıklık, baş dönmesi, dengesizlik ve genel fiziksel durumda bozukluğa neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı denge kemerinin günlük yaşam aktiviteleri (GYA) ve yaşam kalitesi üzerine etkilerini incelemekdir. Yöntem: Çalışmaya Barany kriterlerine göre Bilateral Vestibülopati tanılı 18-65 yaş arası 22 birey dâhil edildi. Çalışmaya katılmadan önce vestibüler sistem değerlendirilmesinde yüksek hızlı video-okülografi (Vhit 1085 ICS Impulse için kullanılan prototip) kullanılarak test yapıldı. Çalışmaya katılan bireylerde vertigo, dizziness şiddetini ve sıklığını değerlendirmek için Vizüel Analog Skalası (VAS),SF-36 Yaşam Kalitesi Anketi (SF-36), vestibüler sistem hastalıklarındaki emosyonel, fiziksel ve fonksiyonel sonuçlar için Baş Dönmesi Engellilik Envanteri, statik denge ve postüral stabilite için Hur Smart Balance Statik Denge cihazı kullanılarak, bireyler çalışma öncesi ve sonrası değerlendirildi. Hur Statik Smart Balance cihazı ile yapılan değerlendirmede olguların statik denge puanı, propriosepsiyon puanı, görsel puanı, vestibüler puanı, stabilite limiti (LOS) sonuçları incelendi. Denge kemerinin nasıl kullanıldığına dair bireylere kısa bilgi verildi. Denge kemeri, kullanıcının eğildiği yönü algılayarak vücut pozisyonunu uyararak titreşimli geribildirim sağladı. Denge kemerini bireyler 4 hafta boyunca günlük yaşam aktivitelerinde (otururken, ayaktayken, hareket halindeyken) ve vestibüler rehabilitasyon sırasında kullanıldı. Vestibüler Rehabilitasyon programı, 4 hafta süresince haftada 2 gün toplamda 8 seans denge kemeriyle tamamlandı. Denge kemeri kullanımı sonrası, objektif ve subjektif denge puanları denge kemeri kullanımı öncesi sonuçları ile karşılaştırıldı. Bulgular: Çalışmaya yaş ortalaması 48,59±9y, toplam 22 birey alındı. Cinsiyet dağılımları 15'i (%68,2) kadın, 7'si (%31,8) erkek şeklindeydi. Denge kemeri kullanımı sonrasında denge puanlarının karşılaştırmasına baktığımızda; prorpiosepsiyon puanlarında (p=0,040*), görsel puanlarında (p=0,014*), vestibüler puanlarında (p=0,002**) istatiksel olarak anlamlı artış olduğu gözlenirken, yalnızca statik denge puanında istatiksel olarak anlamlı fark olmadığı belirlendi (p>0.05). Denge kemeri kullanımı sonrasında LOS skorlarının karşılaştırılmasına baktığımızda; LOS arka test skorunda (p=0,001**), LOS sol test skorunda (p=0,001**) istatiksel olarak anlamlı bir artış olduğu gözlenirken, LOS ön test skoru ve LOS sağ test skorunda istatiksel olarak anlamlı fark olmadığı belirlendi (p>0.05). Denge kemeri kullanımı sonrasında VAS vertigo frekansı (p=0,001**), VAS vertigo şiddeti (p=0,001**), baş dönmesi frekansı (p=0,001**), baş dönmesi şiddeti (p=0,001**) skorlarında istatistiksel olarak anlamlı azalma olduğu gözlendi. SF-36 (p=0,001**). Baş Dönmesi Engellilik Envanteri skorlarında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azalış olduğu gözlendi (p=0,001**). (**p<0.01 için karşılaştıma anlamlıdır. *p<0.05 için karşılaştırma anlamlıdır) Sonuç ve Öneriler: Denge kemerinin, somatosensoriyel girdiyi arttırıp vibrotaktil geri bildirim ile vestibüler rehabilitasyona katkı sağladığı ve yaşam kalitesini arttırdığı dikkati çekti. Çalışmamızın sonucunda denge kemeri kullanan Bilateral Vestibülopatili bireylerde, denge puanlarında anlamlı farklılıklar oldu. Bilateral Vestibülopatili kişiler denge kemeri kullanarak, başkalarına veya yürüme yardımcılarına ihtiyaç duymadan serbestçe hareket ettiği gözlendi. BVH'li bireylerde denge kemerinin vücut pozisyonu ve dengesi hakkında dokunsal geri bildirim sağlayarak bağımsızlığı yeniden kazanmaya yol açtığı, aktif ve sosyal bir yaşam tarzı sürdürülmesi sağladığı görüldü. Bilateral Vestibülopatili bireylerin fiziksel aktivite düzeyini arttıracak yaklaşımlara yer verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Introduction and Objective: Bilateral Vestibular Hypofunction (BVH) is the complete loss of vestibular function in both internal ears. Persons with BVH have difficulty maintaining balance, especially when walking in the dark or on uneven surfaces. This leads to an increased risk of falls, visual blurring, dizziness, unsteadiness and impaired general physical condition. This study aims to investigate the effects of a balance belt on activities of daily living (ADL) and quality of life (QoL). Method: The study includes 22 persons aged between 18-65 and diagnosed to have bilateral vestibulopathy as per Barany criteria. Participants were tested by high-speed video-oculography (prototype used for vHIT - ICS Impulse Type 1085) to assess their vestibular system before the study. Pre-assessment and final assessment on the participants were performed through; Visual Analogue Scale (VAS) to assess the severity and frequency of vertigo and dizziness, SF-36 Quality of Life Questionnaire (SF-36), Dizziness Handicap Inventory (DHI) for emotional, physical and functional outcomes of vestibular system disorders, HUR Smart Balance device to assess static balance and postural stability. Static balance, proprioception score, visual score, vestibular score and limit of stability (LOS) results were analysed with HUR Static Smart Balance device. Persons were briefly informed about how the balance belt was used. The balance belt provided vibratory feedback by stimulating the body position by sensing the direction of the user's tilt. The persons used the balance belt for 4 weeks during their daily life activities (sitting, standing, moving) and during vestibular rehabilitation. The vestibular rehabilitation programme was completed with the use of balance belt for a total of 8 sessions - 2 days a week for 4 weeks. Objective and subjective balance scores obtained through the vestibular rehabilitation programme were compared with the results obtained before the use of balance belt. Findings: A total of 22 persons with a mean age of 48.59±9y were included in the study. The gender distribution was 15 (68.2%) female and 7 (31.8%) male. When we look at the comparison of Balance Scores after using the balance belt; while a statistically significant increase was observed in Proprioception Scores (p=0.040*), Visual Scores (p=0.014*), Vestibular Scores (p=0.002**), no statistically significant difference was observed in terms of Static Balance Score (p>0.05). When we look at the comparison of the Limits of Stability Test Scores after the use of the balance belt; While a statistically significant increase was observed in LOS Backward Test Score (p=0.001**) and in LOS Leftward Test Score (p=0.001**), there was no statistically significant difference in LOS Forward and Rightward Test Scores (p>0.05). VAS vertigo frequency (p=0.001**), VAS vertigo severity (p=0.001**), Dizziness frequency (p=0.001**), Dizziness severity (p=0.001**) scores after balance belt use were observed to have a significant statistical decrease; while a significant increase was observed in the SF-36 (p=0.001**). A statistically significant decrease was observed in the Dizziness Disability Inventory scores (p=0.001**). (**The comparison is significant for p<0.01. *The comparison is significant for p<0.05) Conclusion and Recommendations: The balance belt contributed to vestibular rehabilitation by increasing somatosensory input and vibrotactile feedback and improved quality of life. As a result of this study, there were significant differences in balance scores in persons with bilateral vestibulopathy using balance belt. Using a balance belt, persons with bilateral vestibulopathy could move freely without the need of assistance or walking aids. The balance belt, providing tactile feedback on body position and balance, ensured mobility independence and an active and social lifestyle for persons with BVH. It is thought that the approaches to increase the physical activity level of persons with bilateral vestibulopathy should be adopted.