Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde enflasyonun gelir dağılımı üzerine etkisi: 1990-2017

Abstract

Literatürde gelir dağılımı adaletsizliklerini doğrudan ve açık bir şekilde etkileyen pek çok faktörün olduğu diğer araştırmacıların yaptığı nicel çalışmalarla da ortaya koyulmaktadır. Fakat çalışmanın temel konusu olan enflasyonun gelir dağılımı adaletsizliği üzerindeki etkisi tartışmalı bir konu olagelmiştir. Bu nedenle bu çalışmada enflasyonun gelir dağılımı üzerine olan etkisi modele 24 gelişmiş yani üst gelir grubunda yer alan ülke ve 19 gelişmekte olan yani üst-orta ve alt-orta gelir grubunda yer alan ülke dahil edilerek analiz edilmeye çalışılmıştır. Ülkelerin çeşitli değişkenlerine ait verileri 1990 ile 2017 yılları arasındaki verilerini kapsamaktadır. Modele dahil edilen gelişmiş ülkeler arasında ABD, Almanya, Avustralya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre, İtalya, Kanada, Lüksemburg, Norveç, Panama, Şile, Uruguay ve Yunanistan yer almaktadır. Modele dahil edilen gelişmekte olan ülkeler arasında ise Belarus, Bolivya, Brezilya, Dominik, Ekvador, Endonezya, Güney Afrika, Hindistan, Honduras, Kolombiya, Kosta Rika, Malezya, Meksika, Paraguay, Peru, Rusya, Tayland, Türkiye ve Ukrayna yer almaktadır. Bunlar içerisinde Bolivya, Hindistan, Honduras ve Ukrayna, Dünya Bankası sıralamalarında alt-orta gelir grubunda yer alırken, diğerleri üst-orta gelir grubunda yer almaktadır. Sonuç olarak çalışmada kullanılan panel zaman serisi analizi 24 üst gelirli ülke, 19 üst-orta ve alt-orta gelirli ülke ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonucuna göre gelişmiş ülke grubunda temel değişkenimiz olan enflasyonun, ayrıca kişi başı GSYH'nın, ticari açıklığın ve nihai kamu harcamalarının %95 güven aralığında anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Gelişmekte olan ülke grubunda ise yine temel değişken olan enflasyon oranı, ayrıca kişi başı GSYH ve nihai kamu harcamalarının anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Gelişmiş ülkelerde enflasyon oranındaki %1'lik bir artış, Gini katsayısını 0.00028 azaltmaktadır. Yani gelişmiş ülkelerde enflasyon artışı gelir eşitsizliği problemini azaltarak, olumlu bir katkı yapmaktadır. Fakat gelişmekte olan ülkelerde enflasyon oranlarındaki %1'lik bir artış Gini katsayısını 0.0000076 arttırmaktadır. Yani gelişmiş ülkelerin aksine enflasyon gelir dağılımı üzerinde bozucu bir etki yapmaktadır. Literatürde iki durumu da destekleyen çalışmalar bulunmaktadır. Gelişmiş ülkeler grubunda kişi başı GSYH'daki %1 lik bir artış, Gini katsayısını 0.0000012 azaltmaktadır. Yani kişi başı gelir arttıkça gelişmiş ülkelerde gelir dağılımı adaletsizlikleri azalmaktadır. Olumlu bir katkı yapmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde ise kişi başı GSYH'daki %1'lik bir artış Gini katsayısını 0.0000044 azaltmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde de kişi başı gelir arttıkça gelir dağılımı adaletsizlikleri azalmaktadır. Orada da kişi başı gelir artışının olumlu etkisi bulunmaktadır. Gelişmiş ülkelerde nihai kamu harcamalarındaki %1'lik bir artış Gini Katsayısını 0.05 arttırmaktadır. Yani gelir dağılımı adaletini olumsuz yönde etkilemektedir. Gelişmekte olan ülkelerde nihai kamu harcamalarındaki %1'lik bir artış Gini Katsayısını 0.020 arttırmaktadır. Her iki ülke grubunda da nihai kamu harcamalarının gelir dağılımı üzerinde olumsuz bir etki yarattığı tespit edilmiştir. Son olarak gelişmiş ülke grubunda ticari açıklıktaki %1'lik bir artış Gini katsayısını 0.00040 arttırmaktadır. Yani gelir dağılımı üzerinde olumsuz bir etki yarattığı tespit edilmiştir. Gelişmekte olan ülke grubunda ise bu değişken gelir dağılımı eşitsizliği üzerinde anlamsız bulunmuştur.

The unfair distribution of income is one of the most fundamental macroeconomic problems of many countries in the world. This problem may differ according to the development level of the countries. It is also important to determine the factors that cause income distribution inequality and to what extent these factors affect income inequality. On this occasion, policy makers and implementers of countries can develop policies to reduce and eliminate income distribution injustices and take steps towards more effective implementation of these policies. Quantitative studies conducted by other researchers also reveal that there are many factors that directly and explicitly affect income distribution injustices in the literature. However, the effect of inflation, which is the main subject of the study, on income distribution injustice has been a controversial issue. For this reason, this study attempts to analyze the effect of inflation on income distribution by including 24 developed countries in the upper income group and 19 developing countries in the upper-middle and lower-middle income groups. The data of various variables of the countries includes the data between 1990 and 2017. Developed countries included in the model include the USA, Germany, Australia, Austria, Belgium, United Kingdom, Czech Republic, Denmark, Finland, France, Netherlands, Ireland, Spain, Israel, Sweden, Switzerland, Italy, Canada, Luxembourg, Norway, Panama, Sile, Uruguay and Greece. Developing countries included in the model include Belarus, Bolivia, Brazil, Dominican, Ecuador, Indonesia, South Africa, India, Honduras, Colombia, Costa Rica, Malaysia, Mexico, Paraguay, Peru, Russia, Thailand, Turkey and Ukraine. Among these, Bolivia, India, Honduras and Ukraine are in the lower-middle income group in the World Bank rankings, while others are in the upper-middle income group. As a result, the panel time series analysis used in the study was conducted with 24 upper-income countries, 19 upper-middle and lower-middle-income countries. According to the results of the study, it was concluded that inflation, which is our main variable in the developed country group, as well as GDP per capita, trade openness and final public expenditures are significant at 95% confidence interval. In the developing country group, it is concluded that inflation rate, which is the main variable, as well as GDP per capita and final public expenditures are significant at 95% confidence interval. A 1% increase in the inflation rate in developed countries reduces the Gini coefficient by 0.00028. In other words, increase in inflation makes a positive contribution by reducing the problem of income inequality in developed countries. However, a 1% increase in inflation rates in developing countries increases the Gini coefficient by 0.0000076. In other words, unlike developed countries, inflation has a detrimental effect on income distribution. There are studies in the literature that support both situations. A 1% increase in per capita GDP in the developed countries group decreases the Gini coefficient by 0.0000012. In other words, as income per capita increases, income distribution injustices decrease in developed countries. In other words, as income per capita increases, income distribution injustices decrease in developed countries. It makes a positive contribution. In developing countries, a 1% increase in per capita GDP decreases the Gini coefficient by 0.0000044. In developing countries, as income per capita increases, injustice in income distribution decreases. There is also a positive effect of per capita income increase. A 1% increase in final public expenditures in developed countries increases the Gini Coefficient by 0.05. In other words, it negatively affects the justice of income distribution. A 1% increase in final public expenditures in developing countries increases the Gini Coefficient by 0.020. It has been determined that final public expenditures have a negative impact on income distribution in both country groups. Finally, a 1% increase in trade openness in the developed country group increases the Gini coefficient by 0.00040. In other words, it has been found to have a negative effect on income distribution. In the developing country group, this variable was found to be insignificant on income inequality.