İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu: Meslek Yüksekokul Bülteni (Sayı: 14, Şubat 2022)

Abstract

Toplumumuzda özürlülük, sakatlık yahut engelli gibi kavramların çoğu zaman karıştırıldığını görmekteyiz. Bu durumun sebebi bu tür kavramları karşılayacak genel kabul görmüş, anlam ayrımlarını çizecek bir tanımlama yapılmamasıdır. Bu nedenle bu kavramlar üzerine sürekli yeni kelimeler türetilmektedir. Oysa bu durum var olan kavram kargaşasını daha da körüklemektedir. Çoğu hukuki metinde ‘özürlü’ kelimesi kullanılırken, bu kelimenin aşağılayıcı bir anlama geldiğini düşünenler ‘özürlü’ kelimesi yerine ‘engelli’ kelimesini tercih etmektedir. Halbuki asıl aşağılayıcı ya da kırıcı olan kullandığımız sözcükler değil, o sözcüğün işaret ettiği grubun içinde bulunduğu çetin koşullardır. Bu koşullar değişmediği müddetçe bugün kırıcı olmadığını düşünerek kullandığımız kelimelerde zamanla kırıcı ve aşağılayıcı bir anlama bürünecektir. Bu fenomeni 1990’lı yıllarda ‘sakat’ sözcüğü yerine ‘özürlü’ sözcüğünün tercih edilmeye başlanmasında da görmekteyiz. Bu kavram kargaşasını gidermek için üçü de farklı anlama gelen bu kelimelerin yerli yerince kullanılması, anlam ayrımlarının çizilmesi ve bu kelimelerle işaret edilen grubun içinde bulunduğu güç koşullar giderilmesi gerekmektedir. Diğer türlü önümüzdeki on yıllar içerisinde ‘engelli’ kelimesi de eskiyecek yerine kargaşayı daha da körükleyecek kelimeler türetilmeye çalışılacaktır.