Psikoloji öğrencilerinde stresle başa çıkma davranışlarının öz yeterlik üzerindeki etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma stresle başa çıkma tarzlarının öz yeterliği ne derece yordadığını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkeni öz yeterlik, bağımsız değişkeni ise stresle başa çıkma tarzlarıdır. Araştırma kapsamında psikoloji bölümü öğrencilerinin stresle başa çıkma ve öz yeterlik algılarının, cinsiyet, eğitim durumu ve ekonomik düzey değişkenleri açısından anlamlı derecede farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Araştırmanın katılımcı grubu psikoloji bölümünde okuyan lisans ve lisansüstü öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırmaya, 164'ü (%68) kadın ve 77'si (%32) erkek olmak üzere toplam 241 öğrenci katılmıştır. Araştırma genel tarama modellerinden, ilişkisel tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak öğrencilerim demografik bilgilerine ulaşmak amacıyla "Kişisel Bilgi Formu" (EK-A) kullanılmıştır. Ayrıca öz yeterliğin ne derece yordadığını belirlemek amacıyla "Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği" (EK-B) ve "Genel Öz Yeterlik Ölçeği" (EK-C) kullanılmıştır. Stresle başa çıkma tarzlarının öz yeterliği ne derece yordadığını belirlemek amacıyla regresyon analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda stresle başa çıkma tarzlarının öz yeterliği anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür (R=0.592; R2=0.350; F=24.561; p<.001). Stresle başa çıkma tarzlarından kendine güvenli yaklaşımın öz yeterlik üzerine anlamlı bir etkisinin olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin stresle başa çıkma tarzlarının ve öz yeterliklerinin cinsiyet, eğitim durumu ve ekonomik düzey değişkenleri açısından anlamlı derecede farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla bağımsız gruplar t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda stresle başa çıkma ile cinsiyet ve eğitim durumu arasında anlamlı bir farklılık olduğu bulunmuştur. Sosyal destek arama ve çaresiz yaklaşımın kadınlar arasında daha sık kullanıldığı; lisans mezunlarının ise çaresiz yaklaşımı daha fazla kullandığı görülmüştür. Ekonomik düzey ve stresle başa çıkma tarzları arasında ise anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Öz yeterlilik ile ise cinsiyet, eğitim durumu ve ekonomik düzey değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.

This research was carried out to determine to what extent the styles of coping with stress predicted self-understanding. The dependent variable of the research is self-efficacy and the independent variable is the style of coping with stress. Within the scope of the research, it was also examined whether the psychology students' perceptions of coping with stress and self-efficacy differ significantly in terms of gender, educational status and economic level variables. The participant group of the research consists of undergraduate and graduate students studying in the psychology department. A total of 241 students of which 164 (68%) female and 77 (32%) male participated in the study. The research was carried out with the relational scanning model, one of the general scanning models. As a data collection tool, the "Personal Information Form" (APPENDIX-A) was used to collect the demographic information of the students. In addition the "Coping Styles Scale" (APPENDIX-B) and "General Self-Efficacy Scale" (APPENDIX-C) forms were used to collect data regarding ones understandig of the concept of self-efficacy. Regression analysis was conducted to determine to what extent the styles of coping with stress predicted self-efficacy. Result of the analysis state that the styles of coping with stress significantly predicted self-efficacy (R = 0.592; R2 = 0.350; F = 24.561; p <.001). It was found that the self-confident approach, one of the styles of coping with stress, had a significant effect on self-efficacy. Independent groups T-test and one-way analysis of variance (ANOVA) were used to determine whether students' styles of coping with stress and their self-efficacy differ significantly in contrast to gender, educational status and economic level variables. As a result of the study, it was found that there is a significant difference between coping with stress and gender and educational status. Seeking social support and the helpless approach are used more frequently among women; It was observed that undergraduate and graduates used the desperate approach more often. It was observed that there was no significant difference between economic level and coping styles. Also, there were no significant differences found within self-efficacy regardless of gender, education and economic level variables.