Beliren yetişkinlik dönemindeki kadınlarda toplumsal cinsiyet rolleri ve anne baba tutumlarının erken dönem uyumsuz şemalar ile ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Yetişkinliğe geçişte, ortalama 18-29 yaşlar arasındaki bireylerin ve hatta yetişkinlerin rollerinde değişiklikler oluşmaya başlamıştır. Toplumun kadına ve erkeğe atfettiği rollerin tümü, her iki cinsiyet arasındaki benzerlik ve farklılıkların tespit edilmesi ve sosyo-kültürel olarak ne anlama geldikleri cinsiyet tanımı altında bulunabilir. Kadının ve erkeğin toplumdaki yansımalarının cinsiyet rolleri aracılığıyla anlamlandırıldığı belirtilmektedir. Ebeveynlerin tutumları çocuklar üzerinde önemli bir rol oynamaktadır çünkü ebeveynin çocuklarına karşı tutumları çocuklar hem o anki hem de geleceklerini etkilemektedir. Erken dönem uyumsuz şemaların oluşmasında zedeleyici çocukluk deneyimlerinin etkili olduğu düşünülmektedir. Bu şemalar erken ve güçlü biçimde oluşur ve genellikle çekirdek aile içerisinde meydana gelir. Amaç: Bu çalışmanın amacı beliren yetişkinlik dönemindeki kadınlarda toplumsal cinsiyet rolleri ve anne baba tutumlarının erken dönem uyumsuz şemalar ile ilişkisinin incelenmesidir. Yöntem: Bu araştırma, "ilişkisel tarama modeli"ne uygun olarak hazırlanmıştır. İki veya daha çok değişken arasında birlikte değişim varlığını ve/veya derecesini belirlemeyi amaçlamaktadır. Örneklem seçimi basit-rastgele örneklem seçimi türüne göre yapılmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul'da yaşayan 18-29 yaş arası kadın bireyler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise İstanbul'da yaşayan 18-29 yaş arası 300 kadın birey oluşturmaktadır. Bulgular: Toplumsal cinsiyet rolleri aileden şiddet görme arasında anlamlı bir farklılık saptanmıştır. Aileden şiddet görenlerin toplumsal cinsiyet rolleri toplam puanında daha yüksek olduğu görülmüştür. Kadın cinsiyet rolü ile yaş değişkeni arasında anlamlı bir farklılık elde edilmiştir. 18-20 yaş grubu ile 21-23 ve 24-26 yaş grupları arasında 18-20 yaş olan grubunda kadın cinsiyet rolü daha fazla olduğu görülmektedir. Geleneksel cinsiyet rolü ile anne eğitim durumu arasında anlamlı bir farklılık olduğu sonucu elde edilmiştir. Okur-yazar olan grupla ortaokul mezunu olan grup arasında okur-yazar olan grubun geleneksel cinsiyet rollerinin daha fazla olduğu görülmektedir. Toplumsal cinsiyet rolleri ölçeği ile anne baba tutumları, kabul/ilgi, denetleme arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Erken dönem uyum bozucu şemalar ile anne baba tutumları, denetleme, psikolojik özerklik arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Erken dönem uyum bozucu şemalar alt boyutu olan yetersiz denetim ile toplumsal cinsiyet rolleri alt boyutu olan geleneksel cinsiyet rolü pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur.

Behaviours of individuals or even adults falling approximately to the range of 18-29 are observed to change during the passing phase to the adulthood. Any kind of roles the society attribute to woman and man, designating similarities and differences between genders and their meanings in terms of socio-cultural aspects may be the subjects to the definitions of gender. It is defined that the reflections of woman and man in society can explain its meaning through gender roles. Parenting attitudes have an important role on their children as these attitudes have effects both on their todays and future. It is thought that damaging childhood experiences have impact on forming early maladaptive schemas. These schemas are formed in early times strongly and occur in nuclear family in general. Aim: The investigation of relationship between gender roles, parenting styles and early maladaptive schemas of women in emerging adulthood. Method: This study has been designed in accordance with correlational survey model. It is hereby aimed to determine the existence and/or degree of one or more variables together. The selection of sample has been determined with simple random sampling. The population of the research consists of women residing in Istanbul falling between ages 18-29. The sampling of the research consists of 300 women residing in Istanbul falling between ages 18-29 Results: A meaningful distinction between the gender roles and being a subject to domestic violence has been determined. It has been seen that the ones who have been a subject of domestic violence have higher total points of gender roles. A meaningful distinction between the gender roles of women and age factor has been determined. Among the age ranges of 18-20, 21-23 and 24-26 the gender role of women has been observed more between the ages of 18-20. And a meaningful distinction between the traditional gender roles the educational backgrounds of mothers has been determined. It has been observed by comparison with the secondary school graduate group and the literate group that the gender roles within the literate group are more. A positive meaningful interrelation between the gender roles scale and parenting attitudes, acceptance/care, supervision has been observed. A positive meaningful interrelation between the early maladaptive schemas and parenting attitudes, supervision, psychological autonomy has been observed. A positive meaningful interrelation between inadequate supervision which is a sub-dimension of early maladaptive schemas and traditional gender roles as a sub-dimension of gender roles has been observed.