Değişen futbolda kalecilerin rolü: UEFA Şampiyonlar Ligi örneği

Abstract

Bu çalışmada dünya futbolunda değişen oyun kuralları ve gelişen oyun sistemleriyle birlikte kalecilerin rolü araştırılmıştır. İnceleme kapsamında 1992/93 sezonundan itibaren oynanan tüm (28 adet) Şampiyonlar Ligi final maçları, video analiz ve puanlama yöntemi cetveliyle analiz edilerek finallerde görev yapan tüm kalecilerin savunma ve hücum etki puanları hesaplanmıştır. Kalecilerin etki puanlarının yıllara göre değişimlerinin daha anlaşılır görülmesi için de toplamda 28 sezon, 1993-1999, 2000-2006, 2007-2013 ve 2014-2020 yılları olmak üzere 4 çeyrek dilime bölünerek değerlendirilmiştir. Tespit edilen bulgular bir diğer nitel araştırma yöntemlerinden olan açık uçlu görüşme tekniğiyle desteklenmeye ve yorumlanmaya çalışılmıştır. Elde edilen bulgular neticesinde Şampiyonlar Ligi finallerinde forma giyen kalecilerin bazılarının başarılarını uzun süre korudukları ve istikrarlı oldukları, bazılarının ise kariyerlerinde hızlı düşüşe geçtikleri kaydedilmiştir. Futbolda 1990'lı yılların başında değiştirilen 3 puan kuralı, geri pas kuralı ve ofsayt kurallarının takımların oynadıkları oyunu büyük ölçüde etkilediği, takımların farklı oyun yapısı ve sistemlerine başvurdukları, bunun sonucunda da kaleci profillerinde ciddi değişmeler olduğu tespit edilmiştir. Özellikle belirlenen ilk çeyrek dönemden itibaren futbolda libero mevkisinin terk edildiği, liberonun savunma ve hücum görevlerinin büyük kısmının kalecilere yüklenildiği değişen kaleci profillerinde ve oyun sistemlerinde görülmektedir. Bunun doğal sonucu olarak; kalecilerin yıllar geçtikçe daha fazla ayakla topla buluştukları ve oyun kurdukları, hücum etki puanlarını arttırdıkları ve ceza sahası bölge hakimiyetlerini geliştirdikleri saptanmıştır. Uzman görüşleri de çalışmadaki bulguları destekler niteliktedir. İnceleme kapsamında elde edilen bulgular ve uzman görüşleri doğrultusunda tüm kaleci ve kaleci antrenörlerine altyapının tüm düzeylerinde sadece savunma becerilerini geliştirmelerine yönelik değil, aynı zamanda diğer mevkideki oyunculara ağırlık verilen koordinasyon çalışmalarının antrenman programlarına dâhil edilmesi ve performanslarını arttıracak tekstil mühendisliği gelişmelerini takip etmeleri önerilmektedir.

In this study, the role of goalkeepers in world football with changing game rules and developing game systems was investigated. As part of the review, all (28) Champions League final matches played since the 1992/93 season were analyzed using video analysis and scoring method and the defensive and offensive impact scores of all goalkeepers who served in the finals were calculated. A total of 28 seasons, 1993-1999, 2000-2006, 2007-2013 and 2014-2020, were divided into 4 quarter periods in order to make cleare the changing of goalkeepers profiles and impact scores by year by yaear. The findings were tried to be supported and interpreted by open-ended interview technique, which is another qualitative research method. As a result of the findings, it was noted that some of the goalkeepers who played in the Champions League finals maintained their success and form for a long time while others went into rapid decreasing of their careers. In football, it was found that the 3-point rule, back pass rule and offside rules, which were changed in the early 1990s, greatly affect the game played by teams. Most teams had to resort different game structures and systems, as a result of which there were serious changes in the profiles of goalkeepers. Especially since the first quarter, it is seen in changing goalkeeper profiles and game systems where the libero position has been abandoned in football and most of the libero's defensive and offensive duties have been assigned to goalkeepers. Obviously until these changes; goalkeepers have been found to meet and play with the ball with more feet over the years, increase their offensive impact points and improve their dominance of the penalty area. Expert opinions also support the findings in the study. Under review findings and expert opinions goalie and goalie coaches at all levels in accordance with all of the infrastructure to develop the skills for defensive purposes only, but also given a weight of players in other positions to be included in the training programmes improve their performance and coordination of the study is advised to follow developments in Textile Engineering.