Kadın sporcuların güdülenme ve mental iyi oluş düzeyleri ile sportif yeterlik ilişkisi

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı; kadın sporcuların sporda güdülenme ve mental iyi oluş ile algılanan sportif yeterlik düzeyi arasındaki ilişkinin düzeyini ve yönünün değerlendirilmesidir. Diğer bir amacı ise yaş, branş, sporcu geçmişi ve milli olma durumu değişkenlerine göre sporda güdülenme, mental iyi oluş ve algılanan sportif yeterlikleri arasındaki farkların değerlendirilmesidir. Araştırma amacı doğrultusunda nicel araştırma; ilişkisel tarama yöntemi ve nedensel karşılaştırma yönteminden yararlanılmıştır. Veri toplama yöntemi olarak anket (survey) tekniği uygulanarak gönüllülük esasına dayalı online ve yüz yüze veri toplanmıştır. Araştırmanın evrenini, İstanbul ilinde farklı spor kulüplerinin futbol, futsal, basketbol, voleybol, hentbol branşlarında en az iki yıl aktif spor yapan kadınlar oluşturmaktadır. Örneklemini ise, kolayda örnekleme yöntemi le belirlenen (n= 300) gönüllü katılımcı oluşturmaktadır. Katılımcılara Tanımlayıcı Bilgi Formu", "Sporda Güdülenme Ölçeği", "Mental İyi Oluş Ölçeği" ve algılanan sportif yeterliğin belirlenmesi için "Kendini Fiziksel Tanımlama Envanteri" nin "Algılanan Sportif Yeterlilik" alt ölçeği uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 24 programına aktarılarak, istatistiksel analiz olarak Mann Whitney U, Kruskal Wallis H ve Korelasyon analizleri yapılmıştır. Sonuç olarak, yaş değişkeninin bilmek ve başarmak için içsel güdülenme içeatım düzeylerinde belirleyici bir değişken olduğu, 26-33 yaş aralığında yer alan sporcuların spor yeteneği ve mental iyi oluş düzeylerinin daha iyi olduğu belirlenmiştir. Sporda güdülenme; dışsal düzenleme, dışsal güdülenme ve özdeşim boyutlarını eğitim değişkeninin olumlu yönde etkilediği ve anlamlı olduğu belirlenmiştir. Eğitim seviyesi arttıkça mental iyi oluş düzeyinin artığı ve anlamlı olduğu eğitim değişkenine göre spor yeteneğinde farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Kadın sporcularının spor geçmişi arttıkça sporda güdülenme düzeyinde de artış olduğu sporda güdülenme düzeyinin spor geçmişinden etkilendiği belirlenmiştir. Spor geçmişinin spor yeteneği mental iyi oluşlarında önemli bir değişken olduğu görülmektedir. Milli olma durumuna göre Dışsal Düzenleme, Özdeşim, dışsal güdülenme ve sporda güdülenme toplam skorunda farklılık olduğu, bu farklılığın milli sporcular yönünde olduğu belirlenmiştir. Milli sporcu kadınların mental iyi oluş ve spor yeteneği düzeylerinin daha iyi olduğu millilik durumun belirleyici bir değişken olarak görüldüğü anlaşılmaktadır. Spor branşlarına göre sporda güdülenme toplam skorunda anlamlı farklılık olmamasına rağmen alt boyutlarda farklılık olduğu futbolcuların daha iyi güdülendikleri tespit edilmiştir. Futbolcu kadınların spor yeteneği ve mental iyi oluş seviyelerinin daha iyi olduğu ve anlamlı olduğu anlaşılmaktadır. Sporda güdülenme düzeyi arttıkça spor yeteneği ve mental iyi oluş düzeyinin de artış gösterdiği belirlenmiştir. Araştırma sonuçları doğrultusunda öneriler aşağıda açıklanmıştır.

The main purpose of this study; The aim of this study is to evaluate the level and direction of the relationship between motivation and mental well-being in sports and perceived sportive competence level of female athletes. Another aim is to evaluate the differences between motivation in sports, mental well-being and perceived sportive competencies according to the variables of age, branch, athlete background and nationality. Quantitative research in line with the research purpose; Relational screening method and causal comparison method were used. As a data collection method, online and face-to-face data were collected on a voluntary basis by applying the survey technique. The universe of the research consists of women who have been active in sports for at least two years in the branches of football, futsal, basketball, volleyball and handball in different sports clubs in Istanbul. The sample consists of voluntary participants (n= 300) determined by convenience sampling method.Descriptive Information Form", "Motivation in Sports Scale", "Mental Well-Being Scale" and "Perceived Sportive Competence" sub-scale of "Physical Self-Description Inventory" were applied to determine the perceived sportive competence. The obtained data were transferred to the SPSS 24 program and Mann Whitney U, Kruskal Wallis H and Correlation analyzes were performed as statistical analysis. As a result, it has been determined that the age variable is a determining variable in the levels of internal motivation to know and achieve, and the sports ability and mental well-being levels of the athletes in the 26-33 age range are better. motivation in sports; It was determined that the education variable affected the external regulation, extrinsic motivation and identification dimensions positively and was significant.It has been determined that as the level of education increases, the level of mental well-being increases and is significant, and there is no difference in sports ability according to the education variable. It has been determined that as the sports history of female athletes increases, the level of motivation in sports also increases, and the level of motivation in sports is affected by sports history. It is seen that sports background is an important variable in sports ability and mental well-being. It has been determined that there is a difference in the total score of Extrinsic Regulation, Identity, extrinsic motivation and motivation in sports according to the national status, and this difference is in the direction of national athletes. It is understood that the mental well-being and sports ability levels of national athletes are better and the nationality status is seen as a determining variable. Although there was no significant difference in the total score of motivation in sports according to the sports branches, it was determined that the football players were better motivated with a difference in the sub-dimensions.It is understood that the sports ability and mental well-being levels of footballer women are better and meaningful. It has been determined that as the level of motivation in sports increases, the level of sports ability and mental well-being also increase. Suggestions in line with the results of the research are explained below.