Huzurevinde kalan yaşlılarda nikotin kullanımının uyku kalitesine etkisi

Abstract

Dünya genelinde yaygın olarak kullanılan sigaranın her yaş için birçok hastalık ve ölüme sebep olduğu bilinmektedir. Özellikle yaşlılarda sigara kullanımı mevcut hastalıkların ilerlemesine ve hayati risklere yol açabilmektedir. Yaşlılarda, ilerleyen yaş ile birlikte değişen fizyolojik, psikolojik ve çevresel yapılar sebebiyle uyku kalitesinde bozulmalar görülebilmektedir. Uyku kalitesi, bireyin uykudan uyandıktan sonra kendisini fiziksel ve psikolojik olarak zinde, formda bir şekilde yeni güne hazır hissetmesidir. Sigaranın içerisindeki nikotinin uyarıcı etkisi, sigaranın bırakılmasının ardından yoğun yaşanan yoksunluk belirtileri ve ya sigaranın yol açtığı solunum problemleri sebebiyle uyku kalitesi olumsuz yönde etkilenebilmektedir. Amaç: Bu çalışmada huzurevlerinde kalan, sigara içen ve içmeyen yaşlı bireyler arasındaki uyku kalitesini incelemek amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmanın evrenini huzurevlerinde kalan, 65 yaş ve üzeri yaşlılar oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini; İstanbul Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı huzurevlerinde kalan, bilişsel fonksiyonları yerinde, iletişim kurabilen, sigara içen 29 kadın ve 31 erkek, sigara içmeyen 35 kadın ve 26 erkek olmak üzere toplam 121 yaşlı oluşturmaktadır. Araştırmada Demografik Bilgi Toplama Formu, Standardize Mini Mental Test ve Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmamızda sigara içen ve içmeyen yaşlılar arasında cinsiyet, eğitim, kronik hastalık ve düzenli ilaç kullanma durumu her iki grupta da benzerdir. Sigara kullanan grupta yaş ve vücut kitle indeksi anlamlı derecede daha düşüktür. Çalışmada yaşlı bireylerin toplam PUKİ puan ortalamaları 6,53±2,98 olarak hesaplanmıştır. Yaşlıların %75,2 sinin kötü uyku kalitesine sahip olduğu, sigara içen grubun kontrol grubuna göre uyku kalitesinin daha kötü olduğu bulunmuştur. PUKİ puanlarının sigara kullanım durumuna göre anlamlı farklılık göstermediği belirlenmiştir. PUKI bileşenlerinden Gündüz İşlev Bozukluğu sigara kullanma durumuna göre anlamlı derecede farklılaşmaktadır. PUKİ puanlarının yaş, cinsiyet, vücut kitle indeksi (VKI), düzenli ilaç kullanma durumuna göre anlamlı derecede farklılaşmamaktadır. PUKİ puanlarının kronik hastalık durumuna göre anlamlı derecede değiştiği, kronik hastalıklar arttıkça uyku kalitesinin düştüğü bulunmuş, PUKİ bileşenlerinden Öznel Uyku Kalitesi ile kilo ve VKI arasında anlamlı negatif bir ilişkinin olduğu, kilo ve VKİ arttıkça uyku kalitesinin düştüğü saptanmıştır. Sonuç: Huzurevinde kalan yaşlıların uyku kalitesinin kötü olduğu bulunmuştur. Yaşlılardan sigara içen grubun uyku kalitesinin daha kötü olduğu görülmüş ancak sigara kullanımı ile uyku kalitesi arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Huzurevinde kötü uyku kalitesine sahip olan yaşlıların altta yatan problemlerin belirlenerek buna yönelik gerekli desteğin sağlanması, uyku kalitesini arttıracaktır.

It is known that smoking, which is widely used worldwide, causes many diseases and deaths for all ages. Especially smoking among the elderly can lead to the progression of existing diseases and vital risks. Disorders in sleep quality can be seen in the elderly due to the physiological, psychological, and environmental structures that change with advancing age. The sleep quality is that the individual feels physically and psychologically fit and active for the new day after awakening from sleep. The sleep quality can be adversely affected due to the stimulant effect of nicotine in the cigarette, intense abstinence symptoms after smoking cessation, or respiratory problems caused by smoking. Objective: In this study, it was aimed to investigate the sleep quality among smokers and non-smoker elderly individuals who stay in nursing homes. Method: The research population of the research consists of elderly people aged 65 and over, who live in nursing homes. The sample of the research consist; A total of 121 elderly people who have cognitive functions and that can communicate, including 29 women and 31 men smokers, 35 women, and 26 men non-smokers, living in the nursing homes of the Ministry of Family, Labour and Social Services in İstanbul. Demographic Information Collection Form, Standardized Mini-Mental Test, and Pittsburg Sleep Quality Index (PSQI) were used in the study. Results: In our study, gender, education, chronic disease and regular medication use among smokers and non-smokers were similar in both groups. Age and body mass index were significantly lower in the smoking group. In the study, the total PSQI score average of the elderly individuals was calculated as 6.53 ± 2.98. It was found that 75.2% of the elderly had poor sleep quality, and the sleep quality of the smoker group was worse than the control group. It was determined that PSQI scores did not differ significantly according to smoking status. Daytime Dysfunction from PSQI components differs significantly according to smoking status. PSQI scores do not differ significantly according to age, gender, body mass index (BMI), and regular drug use. It was found that the PSQI scores changed significantly according to chronic disease status and sleep quality decreased as chronic diseases increased, it was determined that there is a significant negative relationship between one of the components of PSQI, Subjective Sleep Quality, and weight & BMI, and sleep quality decreases as weight and BMI increase. Conclusion: It was found that the sleep quality of the elderly who stayed in nursing homes was poor. The sleep quality of the elderly smoker group was worse, but there was no significant relationship found between smoking and sleep quality. Determining the underlying problems of the elderly in nursing homes who have bad sleep quality and providing necessary support for this will increase sleep quality.