Bireysel Yatırımcıların Finansal Yatırım Tercihlerinin Davranışsal Finans Açısından Değerlendirilmesi

Abstract

Geleneksel finans teorileri, yatırımcıları mantıklı düşünen, akılcı bir varlık olarak tanımlamakta, ancak yaşanan spekülasyonlar mevcut teorilerle açıklanamamaktadır. Davranışsal finans, bireysel yatırımcıların finansal karar verme konusunda rasyonel davranmadıkları ve kişinin yatırım kararlarında önyargılarının etkisinde kaldıklarını savunmaktadır. Bu çalışmada, geleneksel finans teorileri, davranışsal finans, davranışsal finansa konu olan psikolojik önyargılar, bireysel yatırımcılar ve yatırım araçları konularına değinilmiştir. Yerli ve yabancı literatür taraması yapılarak, konu hakkında aydınlatıcı bilgiler ışığında açıklamalarda bulunulmuştur. Çalışmanın uygulama kısmında, araştırmanın konusu, amacı, metodolojisi, hipotezler, istatistiki veriler ve analizler yer almaktadır. Anketler, İstanbul’da yaşayan, rastgele örneklem ile seçilmiş 1002 bireysel yatırımcıya uygulanmış ve elde edilen veriler, Faktör Analizi, Bağımsız T Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Post-Hoc (Tukey Testi) Testleri ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda İstanbul’da yaşayan bireysel yatırımcıların yatırım tercihlerini yaparken pek de rasyonel olmadıkları, psikolojik önyargıların etkisinde kaldıkları ve bu sonuçların ülkemizde yapılan benzer testlerle paralellik gösterdiği tespit edilmiştir.

Traditional financial theories describe investors as rationalist entities but the speculations experienced cannot be explained by existing theories. Behavioral finance argues that individual investors do not make rational financial decisions and that they are affected by their prejudices while making financial decisions. In this study, traditional finance theories, behavioral finance, psychological prejudices which are the subject matter of behavioral finance, individual investors and investment instruments, are discussed. Literature review regarding the local and foreign researches has been done and some explanations have been made in the light of crucial information about the subject matter. The application part of the study consists of the subject, purpose, methodology, hypothesis, statistical data and analysis of the research. The questionnaires were applied to randomly selected 1002 individual investors in Istanbul and the obtained data were analyzed by Factor Analysis, İndependent T Test, One Way Variance Analysis (ANOVA) and Post-Hoc (Tukey Test) Tests. The results of these analyses reveal that individual investors living in Istanbul are not much rational while making investment preferences and that they are affected by the psychological prejudices. These results are in parallel with similar tests made in our country.