Çökelez, Çisem2025-08-052025-08-052024https://hdl.handle.net/11363/10200Danışman: DOÇ. DR. EBRU GÜL YILMAZ Yer Bilgisi: İstanbul Gelişim Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Havacılık Yönetimi Ana Bilim Dalı Konu: Sivil Havacılık = Civil Aviation Dizin: Havacılık = Aviation ; Çevresel etki = Environmental impactKüresel ekonomide önemli bir yere sahip olan ve dünyanın en hızlı büyüyen, gelişen, yenilikçi ve dinamik yapısıyla dikkat çeken havacılık sektörü; uyguladığı karar ve politikalarla tüm dünyanın geleceğini ve yaşam kalitesini etkilemektedir. Bu bağlamda, havalimanlarındaki çevresel sürdürülebilirlik konusu, Türk Hava Yolları ve Pegasus Hava Yolları gibi farklı iş modellerine sahip havayolu şirketlerinin perspektifinden detaylıca ele alınmıştır. 2019 ile 2022 yılları arasındaki dönemi kapsayan araştırma, karbon emisyonları, yolcu sayıları, arz edilen koltuk kilometreleri ve ücretli yolcu kilometreleri gibi önemli operasyonel göstergeler üzerinden kapsamlı bir trend analizi yapmaktadır. Türk Hava Yolları'nın tam hizmet sağlayıcı iş modeli ile Pegasus Hava Yolları'nın düşük maliyetli iş modeli arasındaki farklılıkların çevresel etkilere yansımaları detaylı bir şekilde incelenmiş ve sektörel karşılaştırmalar yapılmıştır. Ayrıca, bu havayolu şirketlerinin çevresel sürdürülebilirlik performansları analiz edilerek, sektördeki çevresel etkilerini azaltma çabaları değerlendirilmiştir. Karbon emisyonları, yolcu sayıları ve diğer operasyonel veriler üzerinden yapılan detaylı analizler, havayolu şirketlerinin çevresel etkilerini azaltma konusundaki stratejilerinin etkinliğini ortaya koymaktadır. 2019-2022 yılları arasında yapılan araştırmada, Pegasus Hava Yollarının yolcu başına düşen karbon emisyon oranlarının her geçen yıl arttığı gözlemlenmiştir. 2019 yılını baz alan çalışmada, en düşük karbon salınımının olduğu yıl 2020 olarak belirlenmiştir. Elde edilen verilere göre, 2020 yılı, baz yıla kıyasla en düşük taşınan yolcu sayısına ve en düşük toplam sera gazı emisyon oranına sahiptir. Buna göre, yolcu başına düşen karbon emisyon oranının da en düşük olduğu yıl 2020 olarak tespit edilmiştir. 2022 yılına gelindiğinde ise, baz yıla kıyasla en yüksek yolcu başına düşen karbon emisyon oranı ve toplam sera gazı emisyon oranının en yüksek olduğu ve toplam taşınan yolcu sayısının da en fazla olduğu yıl olduğu görülmüştür. Türk Hava Yollarının 2019-2022 yılları arasındaki operasyonel verileri incelendiğinde, karbon emisyon oranlarında bir yükselişin ardından azalma olduğu belirlenmiştir. 2020 yılında, 2019'a göre en düşük taşınan yolcu sayısı ve karbon salınımı görülmesine rağmen, yolcu başına düşen karbon emisyon oranının 2022 yılında tekrar arttığı belirlenmiştir.The aviation sector, which holds a significant place in the global economy and is noted for its fast growth, innovation, and dynamic structure, affects the future of the entire world and the quality of life through its decisions and policies. In this context, the issue of environmental sustainability at airports has been thoroughly examined from the perspectives of airlines with different business models, such as Turkish Airlines and Pegasus Airlines. The research, covering the period between 2019 and 2022, conducts a comprehensive trend analysis based on crucial operational indicators such as carbon emissions, passenger numbers, available seat kilometers, and revenue passenger kilometers. The differences between Turkish Airlines' full-service provider business model and Pegasus Airlines' low-cost business model and their impacts on environmental effects have been thoroughly examined, and sectoral comparisons have been made. Additionally, the environmental sustainability performances of these airlines have been analyzed, and their efforts to reduce environmental impacts in the industry have been evaluated. Detailed analyses based on carbon emissions, passenger numbers, and other operational data reveal the effectiveness of the airlines' strategies to reduce environmental impacts. The research conducted between 2019 and 2022 observed that the carbon emission rates per passenger of Pegasus Airlines have increased each year. The study, based on the year 2019, determined that the year with the lowest carbon emissions was 2020. According to the data obtained, 2020 had the lowest number of passengers carried and the lowest total greenhouse gas emission rate compared to the base year. Accordingly, the year with the lowest carbon emission rate per passenger was identified as 2020. By 2022, compared to the base year, it was observed to be the year with the highest carbon emission rate per passenger and the highest total greenhouse gas emission rate, with the highest total number of passengers carried. When examining the operational data of Turkish Airlines between 2019 and 2022, an increase followed by a decrease in carbon emission rates was determined. Although the lowest number of passengers carried and carbon emissions were seen in 2020 compared to 2019, it was determined that the carbon emission rate per passenger increased again in 2022.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessÇevresel SürdürülebilirlikHavacılık SektörüKarbon EmisyonlarıOperasyonel VerilerTrend Analiziİş ModelleriEnvironmental SustainabilityAviation SectorCarbon EmissionsOperational DataTrend AnalysisBusiness ModelsMaster Thesis