Turner Sendromlu Olgularda Osteoporoz Sıklığı ve Östrojen Takviye Tedavisi için Optimal Başlama Yaşının Tespiti

Abstract

Amaç: Turner Sendromunda boy kısalığı ve gonadal yetmezliğe bağlı hipogonadizm en sık karşılaşılan durumlardır. Ovaryan yetmezlik nedeni ile östrojen takviye tedavisi alması gereken bu olgularda, östrojen için uygun dozun belirlenmesi ve östrojen takviyesinin zamanlaması önem taşımaktadır. Bu çalışmada amacımız, Turner sendromlu olgularda, kemik mineral yoğunluğunu değerlendirmek ve osteoporoz sıklığını saptamaktır. Çalışmada en iyi final boya ulaşmak ve bu hedefe ulaşırken kemik sağlığını bozmamak için \"Hangi yaşta östrojen tedavisi başlanmalıdır?\" sorusuna yanıt aranmıştır.Gereç ve Yöntem: İstanbul Bakırköy Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Endokrin ve Metabolizma Polikliniği'nden izlenmiş, yaşları 8,8 ile 28 yıl arasında değişen, Turner sendromu tanısı kromozom analizi ile kesinleştirilmiş, kemik metabolizması üzerine olumsuz etkisi olabilecek herhangi bir hastalığı bulunmayan 45 olgu çalışma grubuna dâhil edilmiştir. Bulgular: Düzeltilmiş vertebra z skoru östrojen başlama yaşı ile ters korelasyon gösteriyordu (p=0,042; r=- 0,550). Final boya ulaşan 10 olgudan 4'ünde osteoporoz görüldü. Osteoporoz görülen olguların ortalama vertebra z skoru -2,4 idi. Osteoporoz sınırında olmayan 6 olgunın vertebra z skoru ise < -1,3 idi. Osteoporoz görülen olguların ortalama östrojen başlangıç yaşı 14,95±2,18 yıl, osteoporoz görülmeyen olgularınki 14,48±1,67 yıl olarak saptandı (p=0,762). Final boyu 148 cm üzerine çıkan ve 148 cm altında kalan olgular karşılaştırıldığında 148 cm'nin üzerine çıkan olguların ortalama 15,61±1,10 yaşında, 148 cm altında kalan olguların 13,26±1,79 yaşında östrojen tedavisine başladıkları görüldü (p=0,05). Sonuç: Östrojen takviye tedavisine başlama yaşında gecikmenin beklendiği kadar kötü kemik mineral yoğunluğu değerlerine neden olmadığı saptandı.