Nesnesiz Sanatın Mekânda Sergilenmesi
Abstract
Giriş ve Çalışmanın Amacı: Nesnesiz sanat, yapıtın içeriğini oluşturan kavramın ön planda
bulunduğu sanat üretim düşüncesidir. Nesne varlığının bulunmadığı sanat yapıtı, fiziksel varlığını ortadan
kaldırarak düşünce odaklı bir yaklaşım içerisinde gerçekleşmektedir. Sanatın salt niteliksel özelliklerinin
bulunduğu, görünen ile görünmeyen arasında gerçekleşen ilişki içerisinde sanat yapıtı varlığını
göstermektedir. Araştırmanın amacı; nesnesiz sanat düşüncesini mekân ile ilişki içerisinde irdeleyerek,
nesne varlığının bulunmadığı bir sanat yapıtının nasıl sergilenebileceğini sorgulamak ve sanatın mekân ile
olan kavram ilişkisine dair önermeler sunmaktır.
Kavramsal Çerçeve: Nesnesiz sanatın mekânda sergilenmesi, sanat – mekân ilişkisi temel alınarak
incelenmesi gerçekleştirilmiştir. Nesnesiz sanatın, mekân kavramını nasıl algıladığı ve mekânın varlığı ile
hangi kavramsal düşüncelerin yaratıldığı incelenmektedir.
Yöntem: Konu ile ilgili literatür taraması doğrultusunda sanat ve mekân ilişkisi üzerine araştırma
gerçekleştirilmektedir. Çalışma devamında ise “Nesnesiz Sanat Düşüncesi” ve “Nesnesiz Sanat ve Mekân
İlişkisi” üzerine inceleme yapılmaktadır. Bulgular bölümünde sanat yapıtının içeriğini oluşturan deneyim ve
düşünce odaklı sergiler incelenmektedir. Bu bağlamda Yves Klein’ın “Boşluk” ve Fernandez Arman’ın
“Doluluk” sergileri örnek olarak alınmaktadır. Bununla birlikte nesnesiz sanat adına düşünce odaklı, yapıtı
sürdürebilme adına anıtlar üzerinden örnek verilmektedir. Anlama dayalı olan sanat yapıtının, görsel bir
nesne bulundurmadan sergilenme olanağının nasıl olabileceği ve mekân ile ilişkisinin hangi bağlamda
gerçekleştiği üzerine nitel bir araştırma yapılmaktadır.
Bulgular: Nesnesiz sanat düşüncesi içerisinde örnek alınan sergilemeler, mekân kullanımı ile
sanatçıların ifadesini kavramsal boyuta ulaştırmaktadır. Sanatçılar, yapıtın içeriğini oluşturan anlamı
göstermek için fiziksel bir nesne odağı sağlamamakta, bulunduğu yer ve mekân ile sanat yapıtının varlığını
yaratmaktadır.
Sonuç: Çalışma bağlamında nesnesiz sanat ve mekân adına oluşan bütünleşik bir ilişki
saptanmaktadır. Mekân kullanımı, sanat yapıtının içeriğine dâhil edilerek kavramsal bir düşünce
yaratılmaktadır. Nesne varlığı bulundurmayan sanat yapıtının sergilenmesi ile mekân, yapıtın kendisini oluşturmaktadır. Nesnesiz sanatın sergilenmesi, mekânın anlam ve kavram odaklı bir doğrultuda yapıtın
içeriğine dâhil olması ile gerçekleştirileceği sonucuna varılmaktadır. The Purpose of the Study: The artistic production philosophy of non-object art prioritizes the notion
that shapes the artwork's content. With this method, their physical existence is eliminated by the lack of
concrete items, and everything takes place inside a framework that is focused on idea. In this view, art
exists in the spaces between the visible and the unseen, existing through the interaction between solely
qualitative traits. This study aims to critically examine the idea of non-object art in connection to space,
raising issues such as how a piece of art without any physical items can be shown and offering new
perspectives on the conceptual relationship between art and space.
Literature Review/Background: The link between art and space has been used to analyze the
display of non-objective art in space. It examines into the conceptual ideas generated in the presence
of space and how non-object art interprets the idea of space.
Method: A review of the literature on the subject of the relationship between art and space is done
as part of this study, and it examines at how artists interpret the idea of space and the theoretical
concepts that arise from it. Further exploration is done in the “Non-Object Art Concept” and “Relationship
Between Non-Object Art and Space”. The findings section looks at experiential and intellectual exhibitions
that influenced the artwork's subject matter. The exhibitions “The Space” by Yves Klein and “Full – Upp”
by Fernandez Arman are used as examples in this context. In order to support the artwork, research is also
done by offering instances through monuments within the framework of thought-centric, non-object art.
Results: The displayed pieces, which fall under the category of non-object art, demonstrate how
artists employ space to take their creativity to a conceptual level. Instead of using a physical object as
the center of attention to communicate the meaning contained in the artwork, artists use the piece's
location and space to give it life.
Conclusion: The study demonstrates that space and non-objective art have an integrated
relationship. By integrating space into the artwork's content, the use of space aids in the
conceptualization of the piece. When non-object art is exhibited, the artwork is formed by the space
rather than by actual objects. It is argued that the incorporation of space into the artwork's content allows
for the display of non-object art that is interwoven with the meaning and notion of space.