Tüketici Güven Endeksi ile Seçilmiş Makro Değişkenler Arasındaki İlişkinin Johansen Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi: Türkiye Örneği

Abstract

Bir ülkede bireylerin ekonomik durumları ile geleceğe yönelik beklentileri harcama ve/veya tasarruf tutumlarını etkileyebilmekte, söz konusu davranış kalıplarının ekonomiye yansımaları, bir başka ifadeyle ekonomiye yönelik güvenin seviyesi tüketici güven endeksiyle ölçülebilmektedir. Bu çalışmada tüketici güven endeksi ile enflasyon, döviz kuru, işsizlik oranı, genç işsizlik oranı ve tüketici kredisi faizi arasındaki kısa ve uzun dönem ilişkiler Türkiye odağında test edilmektedir. Bu amaçla 2007-2020 döneminin mevsimsellikten arındırılmış aylık verileri ışığında Johansen eşbütünleşme analizi yapılmış, tahmin sonucunda; tüketici güven endeksi ile diğer değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmiştir. Bununla birlikte hata düzeltme modeli kullanılarak kısa dönemde oluşan dengeden sapmaların yaklaşık 4 ay sonra uzun dönem dengesine ulaşacağı sonucuna varılmıştır. Tüketici güvenine yönelik çalışmada yapılan bir diğer analizde Granger nedenselliği test edilmiş ve tahmin sonucunda; döviz kuru, işsizlik oranı, genç işsizlik oranı, enflasyon oranı ile tüketici kredisi faizinin, tüketici güven endeksinin kısa dönemde nedeni olmadığı, ancak uzun dönemde birlikte hareket ederek nedeni olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmanın bulgularından hareketle tüketicilerin mevcut ekonomik durumları ile geleceğe dair beklentilerini yansıtan tüketici güven endeksinin artırılabilmesi ve hatta uzun süredir oldukça gerisinde kalınan 100 eşik değerin üzerine çıkarılabilmesi için; döviz kurunun, işsizlik oranının ve tüketici kredisi faizlerinin düşürülmesine yönelik politikaların etkili sonuçlar vereceği vurgulanabilir.

Economic conditions and future expectations of individuals in a country can affect their spending and/or saving attitudes, the reflections of these behavioural patterns on the economy, in other words, the level of confidence in the economy can be measured with the consumer confidence index. In this study, the short- and long-term relationship among consumer confidence index with inflation, exchange rate, unemployment rate, youth unemployment rate, and consumer loan interest was tested with regard to Turkey. To this end, Johansen cointegration analysis was carried out based on seasonally adjusted monthly data for the period 2007-2020, and as a result of the estimation, a cointegration relationship was determined between consumer confidence index and other variables. In addition, it was concluded that deviations from short-term equilibrium would reach long-term equilibrium after approximately 4 months by utilizing an error correction model. In another analysis carried out with respect to consumer confidence, Granger causality was tested, and as a result of the estimation, it was concluded that whereas exchange rate, unemployment rate, youth unemployment rate, inflation rate, and consumer loan did not influence the consumer confidence index in the short term, these variables affected the consumer confidence index in the long term by acting together. Based on the result of this study, it can be underlined that the policies aimed at decreasing exchange rate, unemployment rate, and consumer loan rates will result in effective results to increase consumer confidence index, which reflects the current economic conditions of consumers and their expectations for the future, and even to rise above the 100- threshold value, which has been far behind for a long time. For this reason, it may be suggested to prioritize the policies for improving the aforementioned variables so that resources can be used effectively.