Tık Odaklı Başlıklar ve Okuyucu Refleksleri Üzerine Bir Araştırma: Odak Grup Çalışması

Abstract

Haberciliğin dijitalleşmesiyle birlikte karşılaşılan etik sorunların birçoğu, ekonomik temelli olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan biri olan tık odaklı başlıkların ve tık odaklı haberciliğin özünde çoğunlukla okuyucuyu yanlış yönlendirme ya da yanlış bilgilendirme amacı yoktur. Temel amaç, okuyucunun ilgisini çekerek haberin yer aldığı sayfanın görüntülenme sayısını ve söz konusu haber sitesinin reklam gelirlerini arttırmaktır. Bu yapısıyla profesyonel haberciliğin temel işleyişi ve işleviyle çelişen tık odaklı anlayış; yanıltıcı başlık, görsel ve/veya yanıltıcı içerikle karşımıza çıkabilmektedir. Bu çalışmada günümüzde oldukça yaygınlaşan ve sadece magazin haberlerinde değil ekonomik, siyasi haberlerde de karşımıza çıkan tık odaklı başlıkların ve haberlerin habercilik anlayışı üzerindeki olumlu/olumsuz etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın amacı; farklı yazarlar tarafından “tık kapanı”, “çöp haber”, “kapan manşetler” olarak adlandırılan ve içerik, başlık ve görsel arasındaki uyumun bilinçli bir biçimde manipüle edildiği haber içeriklerine ilişkin kullanıcı farkındalığını ve reflekslerini tespit etmektir. Çalışma, odak grup yöntemi esas alınarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada; kullanıcıların yanıltıcı başlık ve görsel kullanımına yer verildiği, haber içeriğinde gereksiz tekrarların kullanıldığı, haber dilinin uzun ve ağdalı bir dil üzerinden inşa edildiği, haberlerin çoğunda başlık ve içerik ilişkisinin uyumsuzluk taşıdığına ilişkin refleksler geliştirdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Many of the ethical problems encountered with the digitalization of journalism appear to be economically based. One of these, click-bait headlines and click-bait journalism are mostly not intended to mislead or misinform the reader. The main purpose of click-bait is to increase the number of views and the advertising revenues by attracting the attention of the reader. This click-oriented approach, which contradicts the basic operation and function of professional journalism; may appear with a misleading title, visual and/or misleading content. This study is aimed to examine the positive/negative effects of click-bait headlines and news, which are quite common today and not only in tabloid, but also in economic and political news, on the understanding of journalism. The study aims to determine the awareness and reflexes of the users about the news content, which is called "click-bait", "garbage news", "snatching headlines" by different authors, and in which the harmony between content, title, and visual is consciously manipulated. The study was carried out based on the focus group method.