Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) İle İlçeler Düzeyinde Kırsallık Kademelerinin Hazırlanmasına Yönelik Bir Yöntem Önerisi

Abstract

Kentsel ve kırsal alanlarda ortaya çıkan değişiklikleri anlama, takip etme ve planlama çabalarının bir sonucu olarak özellikle 2000 li yıllarla birlikte Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) teknolojisi kullanılmaya başlanmıştır. CBS çeşitli verilerin bütünleştirilmesini ve planlamasını sağlayarak kentsel ve kırsal alanların sınıflandırılması ve planlanması aşamalarında önemli bir araç işlevi görebilir. Bu çalışmanın da konusu olan kırsal alanlar üzerinde baskı gün geçtikçe artmakta, kır ve kırsal alan sınıflandırmaları da değişikliğe uğramaktadır. Türkiye’de genel eğilime ek olarak 2012 yılında yürürlüğe giren 6360 Sayılı Kanun ile birlikte, yerel yönetim sistemi köklü değişimlere sahne olmuştur. Kanun’la büyükşehir belediyesi sayısı 30’a çıkarılmış, büyükşehir belediyelerinde köy tüzel kişiliklerine son verilmiş, köyler mahalle statüsü kazanarak kent sınıflandırması altında tanımlanmış; kır-kent ayrımı ortadan kaldırılmıştır. Bu nedenle, bu çalışmada, büyükşehirler içerisindeki her bir yerleşimin yeknesak bir bütün olmadığı; içerisinde kentsel alanlar ve farklı düzeylerde kırsal alanlar barındırdığı ilçe düzeyinde ortaya konmaktadır. Bu çalışma, 30 büyükşehir kapsamında ve 519 ilçede ilk kez ilçe düzeyinde verilerle, yerleşimlerin farklı niteliklerini ortaya koymak üzere Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak analiz çalışması gerçekleştirilmiş öncü bir çalışmadır.

Geographic Information System (GIS) technology has begun to be used as a result of efforts to understand, track and plan changes in urban and rural areas, especially in 2000s. GIS can serve as an important tool in the classification and planning of urban and rural areas by providing integration and planning of various data. The pressure on the rural areas, which is also the subject of this study, is increasing day by day, and the rural and rural area classifications are also changing. In addition to the general tendency, the local administrative system in Turkey has undergone through drastic changes along with Law no 6360 on the establishment of fourteen new metropolitan municipalities, which entered into force in 2012. With the law, the number of the metropolitan municipalities raised to 30 and all the rural areas in 30 metropolitan municipalities have the status of urban, eliminating the rural-urban distinction. For this reason, this study is about how to classify rurality in metropolitan municipalities. In the study, analyses were made in 30 metropolitan cities and 519 districts in these metropolitan municipalities using geographical information systems (GIS).