Kadavranın Donuk Metamorfozunda İzler Bakış ve Müstehcen-Bakış

Abstract

Kadavranın yaşam ve ölüm arasındaki anlamsız, tanımsız ve belirsiz konumuna odaklanan bu metin; karşılıklı ilişkiyle belirlenen gündelik yaşamın içindeki ben, öteki, ben-olmayan ilişkisini temel almaktadır. Ölü bedenin bozulma ve çürüme evresi, bir yandan kaçınılan bir iğrençliği açığa çıkarırken diğer yandan da bozulmanın, içte olanın-dışa taşmasının tuhaf çekiciliği kendisiyle karşı karşıya kalan kişinin bakışını avlamaktadır. Toplumda ben ve öteki arasında bir kontrol mekanizması olarak açığa çıkan izler-bakış, kadavra/ben’in yabancısı/canavarımsı olanla olan karşılaşmasında müstehcen-bakışa evrilmektedir. Julia Kristeva’nın, Abject (İğrenç) kavramının ben ve öteki, ben ve ben’i dışlayan kadavra anlayışı üzerinden ilerleyen düşünsel süreç, İvana Bašić’in “Abject Art” çalışmalarından örneklemelerle sürdürülecektir. Bu noktada esas amaç iğrencin yaşamdaki karşılığının ölüm ve sanatla olan ilişkisinin ne denli müstehcenlik yarattığı ve kendine yabancılaşmış olan insanın mevcut sınırları aşmasında benzer etkiyi yarattığının sergilenmesidir. Ölüm ve çürümenin getirdiği donuk metamorfoz hali, Bašić’in çalışmalarındaki kaygan ve sümüksü dokunun insan-canavar arası bir metamorfoz geçişini sergilemesiyle eş hale gelmekte ve tanımsız ve anlamsız olan yaşamın içine tehditkâr biçimde yerleşmektedir.

This text focuses on the meaningless, undefined, and ambiguous position of the cadaver between life and death. It is based on the self, the other, the non-self relationship in everyday life determined by mutual relationship. The phases of the corruption and decay of the dead body, on the one hand, reveals abominable abjection, while on the other hand, the strange appeal of the deterioration, the inner-outward, catches the eye of the person who faces him. The watching gaze that emerges as a control mechanism between "I" and the "other" in society evolves into obscenegaze in the confrontation with the cadaver/stranger/monstrous one. The intellectual process of Julia Kristeva's concept of Abject (Disgusting), which is based on the cadaver understanding that excludes "I" and the "other", I and non-I, will be continued with examples from the works of Abject Art by Ivana Bašić. At this point, the main purpose is to show how abject in life creates the relationship with life and death in an obscene way and that art creates obscene and the same effect on the alienated person's overcoming existing boundaries. The dull metamorphosis state brought about by death and decay becomes synonymous with the slippery and slimy tissue in Bašić's work, exhibiting a metamorphose between human and beast and settles threateningly into a life that is undefined and meaningless.