ABD’nin Yeni Çevreleme Konsepti: Kosova Örneği

Abstract

Kosova’nın 2008 yılında tek taraflı bağımsızlık ilanın ardından birçok yeni tartışma gündeme gelmiş ve ‘Kosova Sorunu’, 21. Yüzyıl’da uluslararası sistemde yeni bir kutuplaşmayı ortaya çıkarmıştır. Soğuk Savaş’ın kazananı ABD, net bir şekilde Kosova’nın bağımsızlığını desteklerken, Soğuk Savaş’ın bir diğer süper gücü Sovyetler Birliği’nin ardılı ve varisi Rusya da Kosova’nın bağımsızlığına net bir şekilde karşı çıkmıştır. Bu durum, Vladimir Putin sonrası toparlanan ve yeniden süper güç olarak dünya sahnesine geri dönmek isteyen Rusya ile Soğuk Savaş’tan kesin bir zafer ile çıktığına inanılan ABD arasında yeni bir rekabetin oluştuğu iddiasını ortaya çıkarmıştır. Bu yeni rekabetin ilk ve ciddi sınavı ise Kosova’da verilmiştir. Yugoslavya’nın dağılması ile Balkanların siyasi haritası yeniden şekillenmiştir. Yugoslavya sonrası bağımsız olan yeni ülkelerin aldıkları pozisyonlar uluslararası sistemdeki güç tartışmasını yeniden canlanmıştır. Yugoslavya savaşı bir anlamda Tarihin Sonu’nun gelmediğini göstermiş ve uluslararası sistemin soğuk savaş sonrası da önemli krizlere gebe olduğunu ispatlamıştır. Özellikle Bosna-Hersek ve Kosova’da yaşananlar yalnızca bölgesel etki alanıyla sınırlı kalmamış ve Soğuk Savaş sonrası küreselleşme ile birlikte aktörlerin de çoğaldığı küresel düzeyde de etkili olmuştur. Yugoslavya Savaşı’na Rusya’nın gösterdiği reaksiyon ve ABD’nin soruna NATO aracılılığı ile müdahalesi, ABD ve Rusya arasındaki rekabetin yeni bir boyutunu ortaya koymaktadır. Rusya’nın Soğuk Savaş sonrası ABD tarafından yeniden çevrelendiğini iddia etmesi ise uluslararası ilişkiler alanında ‘yeni çevreleme konsepti’ tartışmasını ortaya çıkarmıştır.

After Kosovo’s one-sided declaration of independence, many new argumentations came to the agenda and the ‘Kosovo Issue’ occurred a new polarization in international system in 21. Century. While the USA, as the winning side of the Cold War, was supporting Kosovo’s independence; Russia ---as the other superpower of the Cold War and the successor of Soviet Union- openly objects Kosovo’s independence. This situation has created a new competition among the United States who is believed to gain a permanent victory in the Cold War and Russia who desires to replace its status as a superpower. This new competition was first truly tested in Kosovo. Following the dissolving of Yugoslavia, the political map of Balkans was reshaped. The positions taken by the countries that have declared independence from Yugoslavia have revitalized the discussion of power in the international system. War in Yugoslavia, in a way, have shown that end of history has not yet arrived and international system is bound to see important crises in the future. Especially the experiences in Bosnia-Herzegovia and Kosovo have not limited only with regional impact but became effective in global level wherein actors multiplied with globalization following the Cold War. Russia’s reaction to the Yugoslavian War and the USA’s intervention in the problem through the NATO have illustrated a new dimention of USA-Russia competition. Russia’s assumption that it was contained by the USA after the Cold War has emerged ‘a new containment concept’ in the field of international relations.