Çocukluk Dönemi Travmalarının Yetişkinlik Dönemi Tutum ve Davranışlarını Belirlemeye İlişkin Ölçek Geliştirme Çalışması: Çok Boyutlu Travma Ölçeği

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı bireylerin travmalarını ve travma sonrası belirtilerini belirleyen, DSM-5 ile uyumlu, geçerli ve güvenilir Çok Boyutlu Travma Ölçeği’nin geliştirilmesi ve bu ölçeğin psikometrik özelliklerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Yöntem: Çalışmanın örneklem grubu 18 yaş ve üzeri 1054 bireyden (843 kadın 211 erkek) oluşmaktadır. Veriler, demografik bilgi formu, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği, Travma Sonrası Stres Bozukluğu Kontrol Listesi - Sivil Versiyon, Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği ve Çok Boyutlu Travma Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Çok Boyutlu Travma Ölçeği’nin (ÇBTÖ) geçerliliğine ve güvenilirliğini dair gerekli analizler uygulanmıştır. Ölçek geliştirme basamakları titizlikle takip edilerek ölçüm aracının yapı geçerliliğini desteklemek amacıyla sırasıyla Açımlayıcı Faktör Analizi ve Doğrulayıcı Faktör Analizi uygulanmıştır. Bulgular: Elde edilen bulgular neticesinde ÇBTÖ’de yer alan ilk ölçek olan Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği’nde (ÇÇTÖ) 31 madde ve 6 alt boyuttan (duygusal ihmal/istismar, fiziksel istismar, fiziksel ihmal, cinsel istismar, ikincil travma ve diğer travmalar); ve ÇÇTÖ’de bulunan ikinci ölçek olan Travma Sonrası Belirtiler Ölçeği’nde (TSBÖ) 26 madde ve 6 alt boyuttan (kaçınma, yineleme, aşırı tepki, bilişsel bozulma, işlevsel bozulma ve çözülme belirtileri) oluşan toplamda 57 madde ve 12 alt boyutluk bir ölçüm aracı geliştirilmiştir. ÇÇTÖ için açıklanan toplam varyans %62,58 olarak bulunurken, cranbach alpha güvenilirlik katsayısı 0,87 olarak elde edilmiştir. TSBÖ için açıklanan toplam varyans %67,19 olarak saptanmış olup, cranbach alpha güvenilirlik katsayısı 0,94 olarak bulunmuştur. Alt boyutların güvenilirlik değerleri 0,50 – 0,91 arasında değişiklik göstermektedir. Ölçekte gerekli metotlar ile her alt boyuttan ayrı ayrı kesme puanı belirlenmiştir. Sonuç: 57 madde ve 12 alt boyuttan oluşan 5’li likert şeklinde tasarlanan, yüksek düzeyde geçerliliğe ve güvenilirliğe sahip “Çok Boyutlu Travma Ölçeği (ÇBTÖ)” literatüre kazandırılmıştır.

Aim: The aim of this study is to develop a valid and reliable Multidimensional Trauma Scale compatible with DSM-5, which determines trauma and post-traumatic symptoms of individuals; also, to examine the psychometric properties of this scale. Method: The sample group consists of 1054 individuals (843 females and 211 males) aged 18 years and over. The data were collected by using demographic information form, Childhood Trauma Scale, Post Traumatic Stress Disorder Checklist - Civil Version, Cognitive Emotion Regulation Scale, Coping Style Scale and Multidimensional Trauma Scale. Necessary analyzes regarding the validity and reliability of the scale were applied. Scale development steps were followed studiously and Exploratory Factor Analysis (EFA) and Confirmatory Factor Analysis (CFA) were applied, respectively in order to support the construct validity. Results: As a result of the findings, the Childhood Traumas Scale, the first scale in the Multidimensional Trauma Scale consisting of 31 items and 6 sub-dimensions (emotional neglect/abuse, physical abuse, physical neglect, sexual abuse, secondary trauma and other traumas) and The Post-Traumatic Symptoms Scale, the second scale in the Multidimensional Trauma Scale consisting of 26 items and 6 sub-dimensions (avoidance, re-experience, hyperarousal, cognitive impairment, functional impairment, and dissociation symptoms) have been developed. While the total variance explained for the Childhood Traumas Scale was found as 62,58% and cronbach alpha reliability coefficient was identified as 0,87. The total variance explained for the Post-Traumatic Symptoms Scale was found as 67,19%, and cronbach alpha reliability coefficient was found as 0,94. The reliability values of the sub-dimensions vary between 0,50 and 0,91. The cut-off score was determined separately for each sub-dimension. Conclusion: The Multidimensional Trauma Scale, consisting of 57 items and 12 sub-dimensions, was designed as a 5-point likert scale and has been presented to the literature.