Uluslararası hava yolu işletmelerinin finansal performanslarının TOPSİS yöntemi ile değerlendirilmesi

Abstract

Sivil havacılık sektörü günden güne artış göstermekte, bu artışlara paralel olarak hava yolu işletmelerinin rekabet etme durumları da artmaktadır. Bu durumda hava yolu işletmeleri karlılıklarını korumak istemektedir. Bu çalışmada on uluslararası havayolu işletmeleri seçilerek bu işletmelerin finansal tabloları detaylı incelenerek 2021 yılı son dönemlerine ait bilanço ve gelir tablolarından elde edilen veriler finansal analiz yöntemlerinde oran analizleri yöntemleri uygulanarak, oranlama yapılmıştır. Oran analizlerinde 8 analiz yöntemi kullanılmıştır. Bunlar; Cari oran, Asit Test Oranı, Nakit Oran, Sabit aktif devir hızı, toplam aktif devir hızı, Borç- Toplam aktifler oranı, Net kâr marjı ve Öz sermaye karlılığı oranları kullanılmıştır. Oranlardan elde edilen veriler doğrultusunda 'TOPSIS' çok kriterli karar verme yönteminin 6 adımdan oluşan yöntemleri formüllerle birlikte oran analizlerinden alınan kriterlerle, hava yolu alternatifleri incelenerek sonuçlar elde edilmiştir. Bu sonuçlar değerlendirildiğinde karar verme durumunda olanlar için finansal performansı en yüksek çıkan hava yolu işletmesi Air Astana olarak belirlenmiştir. Finansal performansı en düşük çıkan hava yolu işletmesi ise Quantas hava yolu işletmesi olarak sonuca varılmıştır.

The civil aviation sector increases day by day, and in parallel with these increasing trends, the competitiveness of airline companies increases and airline companies intend to maintain their profitability. In this study, ten international airline companies were selected and the financial statements of these companies were examined in detail. The data obtained from the balance sheets and income statements of the last period of 2021 were made by applying ratio analysis methods in financial analysis methods. Current ratio, Acid Test Ratio, Cash Ratio, Fixed asset turnover, total asset turnover, Debt-Total assets ratio, Net profit margin and Equity return ratios are used. In line with the data obtained from the ratios, the 6-step methods of the 'TOPSIS' multi-criteria decision-making method, together with the formulas, were examined with the criteria taken from the ratio analysis, and the results were obtained by examining the airline alternatives. When these results are evaluated, Air Astana has been determined as the airline with the highest financial performance for financial deciders. On the other side, the airline with the lowest financial performance was Qantas Airline.