Gelişimsel Dil Bozukluğu Olan ve Olmayan Okul Öncesi Çocuklarda İletişim Becerileri, Ebeveyn Tutumları ve Ebeveynin Stres Düzeyinin Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, gelişimsel dil bozukluğu (GDB) olan ve olmayan (GDBO) çocukların iletişim becerilerinin, ebeveyn tutumlarının ve anne-baba stres düzeylerinin ölçeklerle değerlendirilerek karşılaştırılması ve bu ölçeklerin kendi aralarındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışma grubu olarak GDB olan 25 çocuk ve kontrol grubu GDBO 20 çocuk olmak üzere 5-6 yaş aralığındaki toplam 45 çocuk araştırmaya dâhil edilmiştir. Veriler “Okul Öncesi Çocuklar için İletişim Becerilerini Değerlendirme Ölçeği (OÇİBÖ)”, “Ebeveyn Tutum Ölçeği (ETÖ)” ve “Anne-Baba Stres Ölçeği (ABSÖ)” kullanılarak toplanmış, bu ölçekler ve alt boyutlarına ait puanlar iki grup arasında karşılaştırılmakla birlikte ölçekler ve alt boyutlarındaki ilişkiler incelenmiştir. Bulgular: Bulgulara göre iki grup arasında OÇİBÖ alt boyutlarının tamamı (p=0,000) ile ETÖ koruyucu (p=0,012) ve izin verici (p=0,032) tutum alt boyutlarında fark bulunurken, demokratik (p=0,354) ve otoriter (p=0,226) tutum alt boyutlarında fark bulunmamıştır. İki grup arasında ABSÖ puanları karşılaştırıldığında (p=0,137) ise anlamlı bir fark gözlenmemiştir. Bunun yanı sıra ABSÖ puanlarıyla ETÖ alt boyutlarının ve OÇİBÖ alt boyutlarının bazıları arasında çeşitli derecelerde anlamlı ilişkiler saptanmıştır (p<0,05). Sonuç: GDB’li çocuğa sahip ebeveynler çocuklarına daha koruyucu ve izin verici ebeveyn tutumu göstermektedir. GDB olan ve olmayan çocuğa sahip ebeveynlerin stres düzeyleri arasında anlamlı fark yoktur. ETÖ alt boyutları ile ABSÖ ve OÇİBÖ alt boyutlarının bazıları arasında görünen anlamlı ilişkiler ise, çocuğun iletişim becerilerinin birçok faktörle ilişkili kompleks bir olgu olduğunu göstermiştir.

Aim: In this study, it was aimed to compare the communication skills, parental attitudes, and parental stress levels of children with and without developmental language disorder (DLD) by evaluating them with scales and to examine the relationship between these scales. Method: The study was carried out with a total of 45 children, 25 of whom were DLD and 20 of whom were not DLD, between the ages of 5-6. Data were collected using the "Communication Skills Scale for 5-6 Aged Children (CSS)", the "Parental Attitude Scale (PAS)", and the "Parental Stress Scale (PSS)". Results: While there was a difference between the two groups in all sub-dimensions of CSS (p=0.000) and in the protective (p=0.012) and permissive (p=0.032) sub-dimensions of the PAS, no difference was found in the sub-dimensions of democratic (p=0.354) and authoritarian (p=0.226) attitude. There was no significant difference in ABSS scores between the two groups (p=0.137). In addition, significant correlations were found between PSS scores and some of the PAS sub-dimensions and CSS sub-dimensions (p<0.05). Conclusion: Parents having a child with DLD show more protective and permissive parenting attitude to their children. There is no significant difference between parents' stress levels who have children with and without DLD. In addition, significant relationships between PAS sub-dimensions scores and PSS scores and CSS sub-dimensions scores showed that communication skills of children are a complex phenomenon.