Anne baba tutumu, empati ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Anne baba tutumları, empati ve benlik saygısı bireyin hayatını şekillendiren önemli kavramlardır. Bu araştırmada anne baba tutumu, empati ve benlik saygısı arasındaki ilişkiye bakılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını İstanbul ilinde yaşayan 18 yaş üstü 393 (325 kadın, 68 erkek) birey oluşturmaktadır. Katılımcılara internet aracılığı ile formlar doldurtulmuştur. Araştırmada "Kişisel Bilgi Formu", "Anne Baba Tutum Ölçeği", "Temel Empati Ölçeği" ve" Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği" kullanılmıştır. Katılımcılara yöneltilen sorular doğrultusunda empati ve ebeveyn tutumları alt boyutları ile benlik saygısı puanlarının cinsiyete göre farklılaşma düzeyleri istatistiksel testlerle analiz edilmiştir. Karşılaştırma Analizlerinde, grupların karşılaştırılmasında, parametrik ölçüm yöntemi olan bağımsız (ilişkisiz) gruplar t-testi; uygulanmıştır. Araştırmada, empati, benlik saygısı ve algılanan ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla Pearson Korelasyonu uygulanmıştır. İlişkili olduğu saptanan değişkenler arasında yordayıcılığını incelemek amacıyla hiyeraşik regresyon analizi uygulanmıştır. Hiyerarşik regresyon analizinde saptanan anlamlı ilişki doğrultusunda yordayıcı ilişkide aracı etkinin incelenmesi için SPSS 25.0 paket programı içerisindeki PROCESS eklentisinde 4. model uygulanmıştır. Analizlerde anlamlılık değeri 0,05 ve 0,01 düzeyinde alınmıştır. Cinsiyete göre katılımcıların empati, benlik saygısı ve ebeveyn tutumları puanları anlamlı düzeyde farklılaşmamaktadır. Katılımcıların yaşı ile benlik saygısı (r(391)=-,23; p<0,01) ve algılanan demokratik ebeveyn tutumu (r(391)=-,13; p<0,01) negatif yönlü ve anlamlı ilişkili bulunmuştur. Bilişsel empati ile algılanan demokratik ebeveyn tutumu (r(391)=,16; p<0,01) pozitif yönlü ve anlamlı ilişkili bulunmuştur. Duygusal empati ile benlik saygısı (r(391)=,12; p<0,05), algılanan koruyucu-istekçi ebeveyn tutumu (r(391)=,19; p<0,01) ve algılanan otoriter ebeveyn tutumu (r(391)=,12; p<0,05) pozitif yönlü ve anlamlı ilişkili bulunmuştur. Empati toplam puanı ile algılanan koruyucu-istekçi ebeveyn tutumu (r(391)=,18; p<0,01) pozitif yönlü ve anlamlı ilişkili bulunmuştur.

Parental attitudes, empathy and self-esteem are important concepts that shape an individual's life. In this study, the relationship between parental attitudes, empathy and self-esteem was examined. The participants of the study consist of 393 (325 female, 68 male) individuals over the age of 18 living in Istanbul. Participants were asked to fill out forms via the internet. "Personal Information Form", "Parental Attitude Scale", "Basic Empathy Scale" and "Rosenberg Self-Esteem Scale" were used in the study. In line with the questions asked to the participants, the sub-dimensions of empathy and parental attitudes and the level of differentiation of self-esteem scores according to gender were analyzed with statistical tests. Independent (unrelated) groups t-test, which is a parametric measurement method, was used to compare groups in Comparison Analyses. In the study, Pearson Correlation was applied to examine the relationship between empathy, self-esteem and perceived parental attitudes. Hierarchical regression analysis was applied to examine its predictive value among the variables found to be related. In line with the significant relationship found in the hierarchical regression analysis, the 4th model was applied in the PROCESS plugin within the SPSS 25.0 package program to examine the mediating effect in the predictive relationship. The significance values were taken at 0.05 and 0.01 levels in the analyses. According to gender, the empathy, self-esteem and parental attitudes of the participants do not differ significantly. Age of the participants and self-esteem (r(391)=-.23; p<0.01) and perceived democratic parenting attitude (r(391)=-.13; p<0.01) were found to be negatively and significantly related. Cognitive empathy and perceived democratic parenting attitude (r(391)=.16; p<0.01) were found to be positively and significantly related. Emotional empathy and self-esteem (r(391)=.12; p<0.05), perceived protective-demanding parental attitude (r(391)=.19; p<0.01) and perceived authoritarian parental attitude (r( 391)=.12; p<0.05) was found to be positively and significantly related.A positive and significant correlation was found between empathy total score and perceived protective-demanding parental attitude (r(391)=.18; p<0.01).