Çevik liderlik özelliklerinin iş tatmini üzerindeki etkisinde kararlara katılımın aracılık rolüne ilişkin bir araştırma

Abstract

Çeviklik kavramına önem veren pazar şartlarında karmaşıklığın farkında olan yaratıcılığa ve inovasyona önem veren liderlere ihtiyaç duyulmaktadır. Verimli bir iş tatmini için tüm dünyanın kabul ettiği vizyona ve iletişim becerilerine sahip olma, hızlı hareket etme ve karar alma gibi konular çevik liderliğin konuları arasında yer almaktadır. Bu noktada işletmelerce daha fazla vurgulanması gereken kararlara katılımın çalışanların çevik liderlik davranış özellikleri ile harmanlanması önemlilik teşkil etmektedir. Bu araştırma çevik liderlik özelliklerinin, iş tatmini ve kararlara katılımdan ne ölçüde etkileneceğini ortaya koymaktadır. Literatürde çevik liderlik, iş tatmini ve kararlara katılım konularıyla ilgili yapılmış ayrı ayrı çalışmalar mevcuttur. Fakat çevik liderlik özellikleri, iş tatmini ve kararlara katılım ilişkisinin incelendiği herhangi bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Literatürdeki araştırmalar incelendiğinde bu araştırma, daha önce yapılmış araştırmalara ilave olarak çevik liderlik özelliklerinin iş tatmini ve kararlara katılıma olan etkilerinin incelendiği bir araştırmadır. Araştırmanın temel amacı çevik liderlik özellikleri ile iş tatmini arasındaki etkileşimin ve bu etkileşimde kararlara katılımın aracılık rolünü belirlemektir. Araştırmanın amacı çerçevesinde çevik liderlik özellikleri, iş tatmini ve kararlara katılım konularında detaylı literatür taraması yapılmıştır. Türkiye'de faaliyette bulunan bankalarda görev yapan 420 çalışandan anket tekniği ile veri toplanmıştır. Çevik liderlik özellikleri, öz iş tatmini ve kararlara katılım ölçeklerine ilişkin güvenilirlik ve faktör analizi çalışmaları tamamlanmıştır. Hazırlanan anket formları çevrimiçi kanallarda çalışanlara ulaştırılmıştır. Toplanan verilerin analizinde yüzde dağılımlarını görebilmek için frekans dağılımları, bireysel ve işe ilişkin özelliklerine yönelik fark testleri için bağımsız örneklem t testi ve tek yönlü varyans (Anova) analizi, değişkenler arasındaki doğrusal ilişkiyi tespit etmek için Pearson Korelasyon analizi, hipotez testleri için de basit doğrusal regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre çevik liderlik özellikleri, iş tatmini ve kararlara katılım, cinsiyet, yaş, eğitim durumu, medeni durum, çalışılan birim, hizmet süresi, çalışılan pozisyona göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Literatürdeki araştırmalar incelendiğinde ya çevik liderliğin ne olduğunun anlaşılmaya veya ortaya konulmaya çalışıldığı araştırmalar ya da geleneksel liderlik yaklaşımlarının çeşitli yönetim kavramlarıyla ilişkilendirildiği araştırmalara rastlanmıştır. Araştırma hipotezleri için ortaya konulan testlerin analizleri neticesinde çalışanların çevik liderlik özelliklerinin iş tatminini etkilediği; çalışanların çevik liderlik özellikleriyle ile iş tatmini ilişkisine kararlara katılımın kısmi aracılık ettiği tespit edilmiştir. Bulgulara bağlı olarak bankalarda iş tatmininin en yüksek seviyeye çekilmesinin, çevik liderlik özelliklerinin güçlendirilmesinin ve kararlara katılımın aktif bir rol göstermesi açısından önemliliği ve konuya ilişkin öneriler ortaya konmuştur. Buna göre; Araştırmada ortaya çıkan sonuçlar, bankaların işletme verimliliği, çalışan memnuniyeti ve geleneksel yönetim anlayışlarının yetersizliği gibi sorunlara çözüm niteliğindedir. Çevik liderlik özellikleri ile nitelikli çalışan istihdamının devamlılığı; iş tatmininin optimum seviyelere çıkarılması ve kararlara katılım ile iş tatminin arttırılması; kararlara katılıma bağlı olarak fikir ve önerilerin geliştirilmesi ile katılımlı, yenilikçi bir yönetimden söz edilebilir.

In market conditions that attach importance to the concept of agility, leaders who are aware of complexity and attach importance to creativity and innovation are needed. Subjects such as having the vision and communication skills accepted by the whole world for an efficient job satisfaction, acting quickly and making decisions are among the subjects of agile leadership. At this point, it is important to blend the participation in the decisions that should be emphasized more by the enterprises with the agile leadership behavior characteristics of the employees. This research reveals the extent to which agile leadership characteristics will be affected by job satisfaction and participation in decisions. In the literature, there are separate studies on agile leadership, job satisfaction and participation in decisions. However, no study has been found that examines the relationship between agile leadership characteristics, job satisfaction and participation in decision making. When the studies in the literature are examined, this research is a research that examines the effects of agile leadership characteristics on job satisfaction and participation in decisions, in addition to previous studies. The main purpose of the research is to determine the intermediary role of the interaction between agile leadership characteristics and job satisfaction and participation in decisions in this interaction. Within the framework of the purpose of the research, a detailed literature review was conducted on agile leadership characteristics, job satisfaction and participation in decisions. Data were collected from 420 employees working in banks operating in Turkey using the survey technique. Reliability and factor analysis studies on agile leadership characteristics, self-employment satisfaction and decision participation scales were completed. The prepared questionnaires were delivered to the employees through online channels. Frequency distributions to see the percentage distributions in the analysis of the collected data, independent sample t-test and one-way analysis of variance (Anova) for difference tests for individual and work-related characteristics, Pearson Correlation analysis to determine the linear relationship between the variables, and simple linear regression for hypothesis tests. analyzes were used. According to the research findings, there is no statistically significant difference according to agile leadership characteristics, job satisfaction and participation in decisions, gender, age, education level, marital status, unit of work, length of service and position. When the studies in the literature are examined, it has been found that either the researches that try to understand or reveal what agile leadership is, or the studies that associate traditional leadership approaches with various management concepts. As a result of the analyzes of the tests put forward for the research hypotheses; It has been determined that participation in the decisions partially mediates the relationship between the agile leadership characteristics of the employees and their job satisfaction. Depending on the findings, the importance of maximizing job satisfaction in banks, strengthening agile leadership characteristics and participation in decisions in terms of showing an active role and suggestions on the subject were presented. According to this; The results of the research are solutions to problems such as the operational efficiency of banks, employee satisfaction and the inadequacy of traditional management approaches. Continuity of qualified employee employment with agile leadership characteristics; increasing job satisfaction to optimum levels and increasing job satisfaction through participation in decisions; It is possible to talk about a participatory, innovative management with the development of ideas and suggestions depending on participation in decisions.