Devlet yardımları kapsamında bulunan yurt dışı fuar desteğinin ihracata etkisi

Abstract

Fuarlar, işletmeler için ait oldukları sektördeki mevcut ve potansiyel müşterilere ulaşmak için iyi ve verimli bir yol olabilmektedir. Fuarlar ürün satma amacına hizmet etmelerinin yanı sıra, sektörle bağlantılı grup toplantıları yapmaya ve tedarikçilerle buluşmaya imkan sağlamaktadır. Uluslararası arenada boy gösteren firmaların yüksek maliyetli reklam ve tanıtım faaliyetleri yerine daha düşük maliyetli fuar organizasyonlarına katılmaları önemlidir. Fuarlar sayesinde firmalar ürünlerini test etme ve rakip firmaları tanıma imkanı bulabilmektedir. Fuarlar ülke ekonomisine ciddi katkılar sağlamasının yanı sıra ihracatın artması sağlayan en önemli unsurlardan biridir. Bu kapsamda ele alınan bu çalışma ile fuarlara yapılan yardımların ihracat üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Araştırmada ihracata yönelik devlet yardımlarında genel tanımlamalar yapılarak başlıca desteklemelerin neler olduğu ve işleyiş süreçleri incelenmiştir. Türkiye'deki Yurt Dışı Fuar Destekleri uygulaması ele alınarak, çelik, elektrik, mücevher, metal, maden ve kimya sektörlerinin 2014-2018 yılları arasında gerçekleşen 3027 firmanın ihracat rakamları ve aldığı yurtdışı fuar destek verileri analiz edilmiştir. Bu araştırmada 3 ayrı regresyon model kurgulanmıştır. Bunlardan ilki, ihracatın yalnızca ihracat desteğinin bir fonksiyonu olarak kabul edildiği tek değişkenli basit regresyon modelidir. Bu modelde firmaların faaliyet gösterdikleri sektör ve değişkenlerin yıllara göre aldıkları değerler dikkate alınmamıştır. İkinci model ise, ihracatın ihracat desteği ile beraber firmanın faaliyet gösterdiği sektörün birer fonksiyonu olarak kabul edildiği sabit etkiler modelidir. Bu modelde, ihracat desteğinin yanı sıra firmaların faaliyet gösterdikleri sektörün de ihracat oranlarına bir etkisinin olduğu varsayılmaktadır. Üçüncü modelde, ihracat sadece ihracat desteği ve firmanın faaliyet gösterdiği sektörün birer fonksiyonu değildir. Aynı zamanda, bağımlı ve bağımsız değişkenin farklı değerler aldığı zamanın da ihracat üzerinde bir etkisi vardır. Bu veriler ışığında firmaların aldıkları destek miktarlarının ihracat rakamlarını minimal düzeyde de olsa artırdığı görülmüştür. Firmalara destek miktarı arttıkça yapılan ihracatında arttığı gözlemlenmiştir. Destek alan firmaların yüzde 90'dan fazlasının ihracat yaptığı düşünüldüğünde bu oranın oldukça iyi olduğu gözlemlenmiştir. Öte yandan desteğin yıllara ve sektörlere göre yapmış olduğu etkinin farklı olduğu tespit edilmiştir.

Fairs can be a good and efficient way to reach existing and potential customers in the sector they belong to. In addition to serving the purpose of selling products, fairs enable group meetings and meeting with suppliers. It is important for companies that appear in the international arena to participate in lower cost fair organizations instead of high cost advertising and promotion activities. Thanks to the fairs, companies have the opportunity to test their products and get to know competitors. In addition to being one of the strongest methods in increasing exports, fairs make great contributions to the economy of the regulatory country. With this study, the effect of aid to fairs on exports was investigated with this study. In this research general descriptions about export aid are made, major aid are explained and their functioning process are analyzed. The implementation of "aid for foreign fairs" in Turkey is discussed, the data of 3027 firms including the export figures and the amount of the aid they had for foreing fairs are analyzed. In the light of this data, the effect of the aid that the firms had on their export performances is emphasised.