Yaş gruplarına göre beslenme davranışı ve yeni yiyecek deneme korkusuna etkisi

Abstract

Beslenme alışkanlık davranışları, insanlar doğduğu andan itibaren başlamakta ve öncelikle aile içerisinde şekillenmektedir. Ebeveynler belli bir yaşa kadar çocuklarının ne ile nasıl ve ne zaman besleneceği gibi kararları vermektedir. Ailelerin çocuklarını yönlendirmeleri dâhilinde yemeklere karşı olan olumlu ve olumsuz bakış açıları oluşmaktadır. Bu oluşan bakış açıları belli bir yaşa kadar önemsenmese dahi sonrası için oldukça önemli bir problem haline gelebilmektedir. Çocuklar biraz daha büyüyüp, ergenlik ve yetişkinlik zamanlarına geldiklerinde evden uzaklaşmaktadır. Zamanın çoğunu dışarıda geçirmeye başlayan bireylerde bu sefer çevreye, arkadaşlara ve mekânlara göre yemek yeme alışkanlıkları şekillenmektedir. Beslenme alışkanlık ve düzenlerinin çocukluk, yetişkinlik ve yaşlılık dönemlerinde bireylerin hayatlarını ne denli etkilediklerini ve bu tutum ve davranışlarının yeni yiyecek deneme korkusuna olan etkisini bulmak amaçlanmıştır. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden anket tekniği kullanılmıştır. Anket formunun hazırlanmasında İflazoğlu N. (2019), Batmaz H. (2018) ve Öztürk M. (2010) tarafından yapılmış olan çalışmalarda yer alan ölçeklerden yararlanılmıştır. Bu ölçekler sayesinde farklı yaş grubundaki kişilerin beslenme alışkanlık ve davranışları ile yeni yemek denemeye ilişkin görüşleri ölçülmüştür. Mevcut çalışma, beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde öncelikli olarak araştırma problemi tanımlanmakta ve beraberinde araştırmanın amacı ve kapsamı anlatılmaktadır. Tezin ikinci bölümünde, yapılan literatür taraması baz alınarak, kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. Çalışmanın üçüncü bölümünde yeni yiyecek deneme korkusu kavramlarına değinilmekte ve konularla ilgili alan yazın taramasına yer verilmektedir Alan yazın sonuçlarında belirtildiği üzere "katılımcıların yeni yiyecek deneme önyargıları, yaşlarına göre farklılaşmaktadır" sonucu çıkmaktadır. Dördüncü bölümde araştırma bulgularına sırasıyla; katılımcıların demografik özelliklerine ilişkin bulgular, beslenme alışkanlıkları düzeylerine ilişkin bulgular ve yeni yiyecek deneme korku düzeylerine ilişkin bulgular, katılımcıların yeni yiyecek deneme korku düzeylerinin demografik özelliklerine ilişkin bulgular yer almaktadır.

Nutritional habits start from the moment people are born and are primarily shaped within the family. Parents make decisions about what, how and when their children will be fed until a certain age. As a result of the guidance of families to their children, positive and negative perspectives towards food are formed. Even if these perspectives are ignored until a certain age, they can become a very important problem for the future. When children get older and reach their adolescence and adulthood, they move away from home. In individuals who start to spend most of their time outdoors, eating habits are shaped according to the environment, friends and places this time. It is aimed to find out how nutritional habits and patterns affect the lives of individuals in childhood, adulthood and old age and the effect of these attitudes and behaviors on the fear of trying new food. Questionnaire technique, one of the quantitative research methods, was used in the study. In the preparation of the questionnaire, the scales in the studies conducted by İflazoğlu N. (2019), Batmaz H. (2018) and Öztürk M. (2010) were used. Throught to these scales, the nutritional habits and behaviors of people in different age groups and their opinions about trying new food were measured. The current study consists of five chapters. In the first part, the research problem is primarily defined and the purpose and scope of the research are explained with it. In the second part of the thesis, a conceptual framework has been created based on the literature review. In the third part of the study, the concepts of fear of trying new food are mentioned and the literature review is included. In the fourth chapter, the research findings are respectively; Findings on demographic characteristics of the participants, findings on their nutritional habits and fear of new food experimentation, and findings on the demographic characteristics of participants' fear of trying new food.