Evli çiftlerin kişilik inançlarına göre eş seçimi, evlilik uyumu ve psikopatolojileri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, evli çiftlerin eş seçimi, psikolojik belirtileri ve kişilik inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında, 200 evli çiftle anket çalışması yürütülmüştür. Araştırmaya katılan katılımcılar, kartopu örnekleme yöntemini kullanarak link adresi veya elle verilen kopyalarla anketlere ulaştılar. Anket çalışması kapsamında, katılımcılara "Sosyodemografik Bilgi Formu", "Kişilik İnançları Ölçeği – Kısa Formu", "Evlilik Uyumu Ölçeği" ve "Kısa Semptom Envanteri" uygulanmıştır. Araştırma, tarama modeliyle yürütülmüş olup, değişkenler arasındaki ilişkinin incelendiği istatistiksel analiz yöntemleri uygulanmıştır. Analiz için SPSS 23 paket programı kullanılmış olup, demografik değişkenler ve eş seçimi değişkenleri bakımından evlilik uyumu, kişilik inançları ve psikolojik belirtilerin farklılaşma düzeylerinin incelenmesi için Bağımsız Örneklem t Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Mann Whitney U testi uygulanmıştır. İlişkisel analiz için Pearson Korelasyonu uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgulara göre, çiftlerde, erkeklerin evlilik uyumu puanlarının kadınlara göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca, çalışma durumu, eş tarafından şiddete maruz kalma değişkenleri bakımından evlilik uyumunun anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmektedir. Ayrıca, eş seçimi değişkenleri bakımından (dış görünüm, kültürel özellikler, eğitim, yaş, eşini kendi seçmiş olmak, çekicilik, aynı dini ve siyasi görüşlere sahip olma ölçütleri olmak üzere) katılımcıların psikolojik belirti ve kişilik inancı boyutlarının anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmektedir. Eş seçimi ölçütleri arasında psikolojik belirti boyutlarının tümü, eş seçiminde güzellik ya da yakışıklılık aramayan, eğitime önem verenler, eşini kendi seçmiş olmayanlar, mesleğe önem verenler arasında anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. Öte yandan, eş seçiminde daha önce cinsel birlikteliğinin olmamasını ölçüt alan, bekareti ölçüt olarak alan, benzer siyasi görüş ve kültürel yapılara sahip olmasını tercih eden katılımcılarda kişilik inançları boyutlarının anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu bulunmuştur. Evlilik uyumu ile psikolojik belirtiler ve kişilik inançları alt boyutları arasındaki ilişki incelendiğinde, psikolojik belirtiler alt boyutlarıyla evlilik uyumu arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmamıştır. Ayrıca, kişilik inançları alt boyutlarından pasif-agresif ve şizoid kişilik inançlarıyla evlilik uyumu arasında negatif yönlü ve anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır. Katılımcıların kişilik inancı eşleştirme sonucunda, çiftlerde en yaygın görülen kişilik eşleşmesinin çekingen ve obsesif kompulsif kişilik olduğu bulunmuştur. Evlilik uyumu bakımından kadın ve erkeklerde en fazla görülen kişilik tiplerine göre anlamlı farklılık saptanmamıştır. Bununla birlikte, erkeklerin tüm psikolojik belirti alt boyutları çekingen ve obsesif kompulsif kişilikler eşleşmesinde anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Kadınlarda ise psikolojik belirti alt boyutlarından depresyon ve anksiyete puanlarının anlamlı düzeyde yüksek olduğu bulunmuştur. Araştırmada elde edilen bulguların, çiftlere yönelik terapötik müdahalelerin yapılandırılmasında göz önünde bulundurulması gereken esasları şekillendirmesi bakımından katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. İleri çalışmalarla araştırmanın farklı örneklemle tekrarlanabileceği düşünülmektedir.

In this study, it is aimed to investigate the relationship between married couples' spouse selection, psychological symptoms and personality beliefs. A survey study was conducted with 200 married couples. Participants participating in the research reached surveys by giving link adress or by copies given by hand ,by using snowboard sampling method. Within the scope of the survey, "Sociodemographic Information Form", "Personality Beliefs Questionnaire - Short Form", "Marital Adjustment Scale" and "Brief Symptom Inventory" were applied to the participants. The research was carried out with the descriptive model, and statistical analysis methods were applied in which the relationship between the variables was examined. SPSS 23 package program was used for the analysis and Independent Sample t Test, Mann Whitney U test, One-Way ANOVA were used to examine the differentiation levels of marital adjustment, personality beliefs and psychological symptoms in terms of demographic and spouse selection variables. Pearson Correlation was applied for relational analysis. According to the findings obtained as a result of the statistical analyzes, it was found that the marital adjustment scores of men were higher than that of women. In addition, it is seen that marital adjustment significantly differs in terms of the employment status and the variables exposed to violence by the spouse. In addition, it is observed that the psychological symptoms and personality belief dimensions of the participants differ significantly in terms of the choice of spouse variables (external appearance, cultural characteristics, education, age, self-chosen partner, attraction, having the same religious and political views). Among psychological symptom criteria, all of the psychological symptom dimensions were found to be significantly higher among those who did not seek beauty or personality in terms of choosing a spouse, who gave importance to education, those who did not choose their own spouse, and who gave importance to spouse's profession. On the other hand, it was found that the dimensions of personality beliefs were significantly higher in the participants who had previously considered the lack of previous sexual intercourse in the choice of spouse, took virginity as a criterion, and preferred to have similar political views and cultural background. When the relationship between marital adjustment and psychological symptoms and personality beliefs sub-dimensions was examined, no statistically significant relationship was found between psychological symptoms sub-dimensions and marital adjustment. In addition, it was determined that there was a negative and significant relationship between passive-aggressive and schizoid personality beliefs and marital adjustment. As a result of matching the personality belief of the participants, it was found that the most common personality match in couples was reserved and obsessive compulsive personality. There was no significant difference in terms of marital adjustment in terms of personality types, which are most common in men and women. However, all psychological symptom sub-dimensions of men were found to be significantly higher in avoidant and obsessive compulsive personalities. Among women, depression and anxiety scores were found to be significantly higher in couples with avoidant and obsessive compulsive personality beliefs. It is thought that the findings obtained in the research may contribute in shaping the principles that should be considered in the structuring of therapeutic interventions for couples. It is thought that the research can be repeated with different samples with advanced studies.