Okul öncesindeki öğrencilerin sosyal beceri ve davranış sorunlarının yordayıcısı olarak annelerin erken dönem uyumsuz şemalarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, annelerin erken dönem uyumsuz şemalarının, okul öncesi dönemdeki çocuklarında var olan sosyal beceri ve davranış sorunlarına etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma İstanbul İli, Avcılar, Beylikdüzü, Büyükçekmece ilçelerinden 205 annenin katılımıyla yürütülmüştür. Araştırmada Young Şema Ölçeği, Sosyal Yetkinlik ve Davranış Değerlendirmesi Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Annelerin erken dönem uyumsuz şemalarını ölçmek amacıyla Young Şema Ölçeği (YŞÖ-KF3), okul öncesi dönemindeki 3-6 yaş çocukların sahip oldukları sosyal beceri ve davranış sorunlarını belirlemek için Sosyal Yetkinlik Ve Davranış Değerlendirmesi Ölçeği (SYDD-30) ve Kişisel Bilgi Toplama Formu kullanılmıştır. Annelerin erken dönem uyumsuz şemalarının, okul öncesi dönemi 3-6 yaş çocukların davranış sorunlarına etkisi değerlendirildiğinde, İçiçe Geçme/Bağımlılık ve Duyguları Bastırma, Anksiyete ve İçedönüklük, Başarısızlık ve Kendini Feda Etme, Kızgınlık ve Saldırganlık, Yüksek Standartlar ve Sosyal Yetkinlik alt boyutlarını istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yordadığı bulunmuştur. Sosyal Yetkinlik ve Davranış Değerlendirme ve Young Şema Ölçeği puanlarının, sosyodemografik değişkenlere göre anlamlı farklılık gösterip göstermediği incelendiğinde Kızgınlık/saldırganlık, Anksiyete ve İçe Dönüklük alt boyutunun çocukta davranış bozukluğu bulunma durumuna, Sosyal Yetkinlik alt boyutunun kardeşle ilişki durumuna, Kusurluluk alt boyutunun kardeş sayısına, Kızgınlık/Saldırganlık alt boyutunun yaş, Duygusal Yoksunluk alt boyutunun eğitim durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı fark gösterdiği belirlenmiştir. Sonuç olarak araştırma bulguları, okul öncesi dönemi çocukların davranış sorunlarında, annelerin erken dönem uyumsuz şemalarının yordayıcı olduğuna işaret etmektedir.

The aim of this study to examine the relationship between the social and behavior problems on preschooler and their mothers' early maladaptive schemas. The study was carried out 200 mothers who lived part of the Istanbul city; Büyükçekmece, Beylikdüzü, Avcılar. Young Schema Questionnaire – Short Forms-3 (YSQ-SF3) was used to measure parents' early maladaptive schemas and Social Abilities and Behavior Assessment (SYDD-30) and Personal Information Gathering Form were used to determine social and behavioral problems in preschooler children. In this study, effect of mother's schemas on the children behaviour problems was analyzed by multiple regression analysis, "stepwise" method. Results of this analysis, Dependency and Emotional Inhibition schemas' scores on Anxiety, Failure to Achieve and Self-immolation schemas' scores on Anger/Aggression, Standards schemas' scores on Social Competence was found to be significant predictor. This study demonstrated that, there is a significant relationship between personal information and social, behavioral problems and schemas. There is a significant relationship Anxiety/İntroversion and Anger/Aggression behaviors with behavior disorders of children, Social Competence with relation with siblings, Defectiveness Schema with number of siblings, Anger/Aggression with age of mothers, Emotional Deprivation Schema with education level of mother. As a result, study demonstrated that, early maladaptive schemas of mothers, have significant effect on preschooler children's social competence and behavior problems.