İşletmelerde kârlılığı etkileyen mikro faktörler: Bir panel veri analizi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı günümüz iş dünyasındaki etkin rekabet ortamında işletmelerin kâr elde edebilmeleri ve bunu devam ettirerek büyüyebilmeleri kuruluş amaçlarının en başında gelmektedir. Bunun yanı sıra firmaların kârlılık ve gelir seviyelerini etkileyen birçok etken sebep oluşmaktadır. Kârlılığı oluşturan etkenler sadece karşılıklı rekabetten oluşmamakta, işletmelerin çeşitli mikro düzeydeki faktörleri de göz önünde bulundurmasını zorunlu kılmaktadır. Bu faktörler piyasalardaki arz talep dengesi, tüketicinin istek ve talepleri veya yerine bırakılacak ikame ürünler olduğu gibi, aynı zamanda her ülkede oluşturulan kanuni yükümlülüklerde olabilmektedir. Finansal piyasalarda arz ve talebe bağlı olarak finansal olarak belirlenmiş fiyatlar aracılığıyla, Ekonomide etkin bir fon dağılımı ve varsayımlar sağlamak mikroekonomide önemlidir. Son yirmi yılda dünya çapında uygulanan serbestleşme politikaları temel olarak tamamen piyasa güçleri altında çalışan ekonomilerin kaynaklarının etkin dağıtımının bir hedef olarak sağlandığı bir yapı oluşturmuşlardır. Fakat, bugün dünyanın en gelişmiş finansal piyasalarına sahip ekonomilerde bile, uygulamada çalışmasını engelleyen çeşitli unsurların varlığı tespit edilmiştir. Bu aksaklıklar şirketlerin finansman ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılacak kaynakları tamamen değiştirmesi meselesi ve şirketin finansal yapı değerini etkileyen bir faktör olarak gündeme gelmektedir. Bu nedenle işletmeler ulusal ve uluslararası ihtiyaçları ve karşılaşabilecekleri sadece makro değil aynı zamanda çok önem arz eden mikro düzeydeki faktörleri göz önünde bulundurmak mecburiyetinde kalmaktadır. Çalışmada bağımlı değişken olarak firmaların karlılıkları, bağımsız değişken olarak da borçlanma, satışların maliyeti ve likidite oranları analize tabi tutulmuştur. Analizlerin sonucunda kısa vadede borçlanmanın ve satışların maliyetinin karlılığı negatif yönde etkilediği, likiditenin pozitif yönde etkilediği görülmüştür. Uzun vadede ise satışların maliyetinin karlılığı negatif yönde etkilediği görülmüştür. Borçlanmanın ve likiditenin uzun vadede karlılığa etkisi istatistiksel olarak anlamsız çıkmıştır.

The main purpose of this research is to enable companies to earn profits in an effective competitive environment in today's business world and to grow by continuing it. In addition, there are many factors that affect the profitability and income levels of firms. The factors that make up the profitability are not only composed of mutual competition, they also require businesses to consider various micro-level factors. These factors can be the supply-demand balance in the markets, the wishes and demands of the consumer or the substitute products to be replaced, as well as the legal obligations created in each country. Providing an effective fund distribution and assumptions in the economy through financially determined prices depending on supply and demand in the financial markets is important in microeconomics. Liberalization policies, which have been implemented worldwide in the last two decades, have essentially created a structure where efficient distribution of the resources of economies operating entirely under market forces is provided as a target. However, even in economies with the most developed financial markets in the world today, there are several factors that prevent them from working in practice. These disruptions are a matter of changing the resources to be used to meet the financing needs of companies and as a factor affecting the financial structure value of the company. For this reason, businesses are obliged to consider national and international needs and micro factors that are not only macro but also very important. In the study, the profitability of companies as dependent variables, borrowing as an independent variable, cost of sales and liquidity ratios were analyzed. As a result of the analysis, it was observed that the cost of borrowing and sales in the short term negatively affects profitability and liquidity positively. In the long term, it was observed that the cost of sales had a negative impact on profitability. The effect of borrowing and liquidity on profitability in the long term was statistically insignificant.