Batı-Dışı Modernleşme Kavramı Temelinde Türkiye’de Cumhuriyetin İlk Yıllarında Modernleşme Çabaları

Abstract

Doğu ve Batı, Avrupa merkez alınarak kurgulanmış, gerçekte var olmayan, bütünüyle Avrupalının düşüncesinde doğmuş ve baskın kültür aracılığıyla dünyaya kabul ettirilmiş adlandırmalardır. Bu iki kutuplu yön anlayışı, yine bir üçüncüsü olmayan iki kültür ve uygarlığı ifade eder. Oryantalizm bu uygarlıklardan birini (Batı/Kuzey) ilerlemenin, sürekli gelişmenin, diğerini (Doğu/Güney) ise durağanlığın, geriliğin sembolü olarak bilimde, sanatta, kültürde, ekonomide vb. sürekli yeniden üretir. Bu yapılanma Batı’nın Aydınlanma felsefesi ışığında kurguladığı modern dünya görüşünü yansıtmaktadır. Modernleşmenin farklı toplumsal geleneklere sahip olan Batılı toplumlarda farklı kaynaklardan doğarak aynı modernlik temeline ulaştığı görülmektedir. Bu gerçekliğin sonucu olarak, modernliğin evrensellik ilkesinin sorgulanabileceği düşüncesinden hareket eden Batı-dışı modernlik düşünürleri, günümüzde halen modernleşme yolunda olan toplumların Batı’nın empoze ettiği kendisini taklit etmeyi öneren yolun, tek doğru yol olmayabileceğini, farklı izler üzerinden giderek de modernliğe ulaşılabileceğini iddia etmektedirler.

The East and West are the names edited by based on Euopean think, which do not exist in reality, born in the whole European idea and brought to the world through dominant culture. This two-pole approach refers two cultures and civilizations (West/North) as a continuous development, and the other (East/South) as a symbol of stagnation, tension in science, art, culture, economy, etc. This structure reflects the modern world view that the West has built in light of the philosophy of enlightenment. Modernization in Western socities, which have different social traditions, has emerged from different sources and reached the same basis of modernity. As a result of this reality, non-Western thinkers of modernity, who act on the idea that principle of universality can be questioned, the path suggesting that societies that are still on the path to modernization may not be the only right path to emulate what the West imposed and they claim that modernity can be reached by going through different paths.