Görme Engelli Bireylerin Günlük Yaşamını Kolaylaştırmak Adına bir Önerme: Braille Alfabeli Giysiler

Abstract

5387 sayılı Engelliler Kanunu'na göre doğuştan veya sonradan çeşitli nedenlerden dolayı bedensel, zihinsel vb. yeteneklerini kaybeden kişiler olarak tanımlanan engellilik kavramı; bireylerin gündelik ihtiyaçlarını karşılamada ve sosyal yaşama ayak uydurmakta güçlük çekmesi gibi sorunları beraberinde getirmiştir. Bireyin hangi yeteneğini kaybettiğine göre oluşan engellilik türlerinden görme kaybı olan kişilerin ele alındığı araştırmada, Ulusal Engelliler Veritabanı’ndan (SGK, 2012) edinilen veriler sonucunda engel grubu görme olan kişi sayısının 216.077 olduğu saptanmıştır. Tüm engel gruplarında olduğu gibi görme engellilerin de yaşamlarında karşılaştıkları birçok zorluk bulunmaktadır. Yapılan araştırmalar neticesinde, yaşamı kolaylaştırıcı çalışmaların ortopedik engelliler üzerine yoğunlaştığı, görme engelliler için yürütülen çalışmaların yeterli olmadığı görülmektedir. Bu bireylerin yaşamlarını kolaylaştırmak, başkalarına bağımlı olmadan hayatlarını sürdürebilmeleri için açık ve kapalı alan düzenlemeleri, ihtiyaçları doğrultusunda tasarlanmalıdır. Bireylerin günlük yaşamında önemli bir yere sahip olan giyim kavramı engelli olmayan bireyler üzerinden ele alınan bir konu olması sebebiyle, görme engellilerin giysi seçiminde renk, beden, cinsiyet, model gibi özellikleri ayırt etmekte zorlanmaları önemli bir sorun alanını teşkil etmektedir. Bu bağlamda bireylerin giysi satın alırken veya giysi dolaplarından kıyafetlerini arayıp bulma konusunda sıkıntı yaşamalarından hareketle, giysilerinin renklerini ve bedenlerini ayırt edebilecekleri tasarımlar ortaya koymak bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, Braille alfabesindeki harf, sayı ve noktalama işaretlerini oluşturan noktalar giysilerin görünebilecek yerlerine işlenerek bireyin giysilerinin özellikleri hakkındaki bilgilere sahip olmasıyla engelli bireylerin yaşam kalitesini arttırması bakımından araştırma önem arz etmektedir.

According to the Disability Law numbered 5387, disability term described as people losing their physical, mental, spiritual, emotional, social abilities since from birth or because of various reasons, causes problems of meeting daily needs and adapting to social life. Of all the disability groups formed of the person loses which of his abilities, in the research studying people with vision loss the number of people whose disability is vision loss is 216.077 according to data obtained of National Disabilities Database under the Ministry of Family and Social Policies. As seen in all the groups of people with disabilities, there are many challenges people with vision loss face in life. Researches show that works to ease daily life mostly focus on orthopedic disabilities but the works for people with vision loss aren’t enough. In order to ease these people’s lives and allow them to keep their lives without depending on any other people, indoor and outdoor arrangements should be made according to their needs. Clothing is important when it comes to people without disabilities but for people with vision loss distinguishing color, variety, style, sexuality, models and so on create a major problem. Facing with problems of distinguishing clothes’ colors, models, types while purchasing and getting them of their wardrobes, this research’s aim is easing these people’s lives by helping them distinguish clothes’ colors, models and types. For this purpose, information about the clothes is processed over the clothes’ visible parts in Braille’s letters, numbers, punctuation marks which helps them know the features of clothes and eases the process of disabled people’s adaptation to social life. Within this study, views and opinions of people with vision loss have been taken into account and there have been some model suggestions in order to minimize the problems these people face during clothing. That people find their desired dresses over which features of clothes are processed in Braille, in a short time by touching at them and know what color , model of clothes they wear will ease their adaptation to daily life.