Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Ebeveynler ile Normal Gelişim Gösteren Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Yalnızlık Düzeyleri ve Evlilik Doyumu ile İlişkilerinin İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynler ile normal gelişim gösteren çocuğa sahip ebeveynlerin yalnızlık derecesini belirlemek ve eşlerin evlilik ilişkisinden sağladıkları evlilik doyum düzeyleri arasında nasıl bir ilişki olduğunu incelemektir. Araştırmanın örneklemi 3-6 yaş arasındaki 49 zihinsel engelli çocuğa sahip ebeveyn, 45 otizm spektrum bozukluğa sahip ebeveyn ile 56 serebral palsili çocuğa sahip ebeveynler ve normal gelişim gösteren 60 çocuğa sahip ebeveynlerdir oluşmaktadır. Bu araştırmaya katılan normal gelişim gösteren çocuğa sahip ebeveynler kontrol grubunu özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynler ise deney grubunu oluşturmuştur. Araştırmada özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynler ile normal gelişim gösteren çocuğa sahip ebeveynlerin yalnızlık ve evlilik doyumu ile ilişkilerini değerlendirmek amacıyla zayıf deneysel desen modeli ve özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin yalnızlık ve evlilik doyumu ile ilişkisini değerlendirmek için ise yapılandırılmış ankete dayalı ilişkisel tarama yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, U.C.L.A. Yalnızlık Ölçeği ve Evlilik Doyumu Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada, özel gereksinimli çocukların üç farklı sınıfıyla çalışılmıştır: serebral palsi, zihinsel engel ve otizm spektrum bozukluktur. Araştırmanın sonuçlarına göre serebral palsi, zihinsel engel ve otizm spektrum bozukluk tanılı çocuğa sahip ebeveynler ile normal gelişim gösteren çocuğa sahip ebeveynlerin yalnızlık düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmadığı saptanmıştır. Serebral palsi, otizm spektrum bozukluk ve zihinsel engel çocuğa sahip ebeveynler ile normal gelişim gösteren çocuğa sahip ebeveynlerin evlilik doyumu arasında anlamlı bir fark bulunduğu saptanmıştır. Serebral palsi ve otizm spektrum bozukluk tanılı çocuğu olan ebeveynlerin evlilik doyumu ve yalnızlık düzeyleri arasında ilişkiye bakıldığında anlamlı fark görülmüştür. Zihinsel engelli tanılı çocuğu olan ebeveynlerin ise evlilik doyumları ve yalnızlık düzeyleri arasında anlamlı bir fark görülmemiştir. Demografik değişkenler açısından bakıldığında özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin yalnızlık düzeyleri ile eğitim durumları, ailedeki çocuk sayısı ve evlenme kararları aralarında anlamlı bir fark görülmüş; yaş, gelir durumları ve aile tipi ile yalnızlık düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin evlilik doyumu ile yaş, eğitim durumları, aile tipi, ailedeki çocuk sayısı ve evlenme kararları arasında anlamlı bir farklılık görülmüş; gelir durumları ile evlilik doyumları arasında anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda bazı önerilerde bulunulmuştur.

The purpose of this study is to determine the degree of lonileness of parents having special needs child and normal developing child and to examine the relationship among the levels of marital satisfaction provided by marriage. The sample of the study consisted of parents with 49 mentally disorder child, 45 autism spectrum disorder, 56 cerebral palsy child and 60 normal developing child aged range of 3-6. Control group is the parents having normal developing child and experimental group is the parents having special needs child. In the study, while a weak experimental pattern model was used to examine the relationship betweeen loneliness and marital saticfaction, between the parents having special needs child and normal developing child, structured questionneire relational screenind method was used for the parents having special needs child. Personal Information Form, U.C.L.A. Loneliness Scale and Marital Satisfaction Scale used in this thesis. Three different speacial need categories which are cerebral palsy, mental disability and autsizm spectrum disorder were investigated in this study. According to the results of the study, no significant difference was found in the relation between the lonileness levels of paretns having cerebral palsy child, mental retardation, autsizm spectrum disorder and parents having normal developing child. A significant difference was found in the relation between the marital saticfaction of paretns having cerebral palsy child, mental retardation, autsizm spectrum disorder and parents having normal developing child. A significant difference was found in the relation between the marriage satisfaction and loneliness levels of the parents with a child diagnosed with cerebral palsy and autism spectrum disorder. No significant difference was found in the relation between the marriage satisfaction and loneliness levels of the parents with a child diagnosed with mental disability. Considering with respect to demographic variables, a significant difference was found between the loneliness levels of the parents with a child with special needs, the number of children in the family and their marriage decisions while there was no significant difference between their loneliness levels and their age, income levels and family type. A significant difference was found between the marriage satisfaction of the parents with a child with special needs, their education levels, family type, number of children in the family and their marriage decisions while there was no significant difference between their income levels and marriage satisfactions. Some recommendations were made in line with the results of the study.